Το διαζύγιο στην αρχαία Αθήνα.

Στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν δυο ειδών διαζύγια,η αποπομπή,δηλ.διαζύγιο ύστερα από αίτηση του συζύγου και η απόλειψις,δηλ.διαζύγιο ύστερα από αίτηση της συζύγου.
Η πρώτη περίπτωση δεν παρουσίαζε καμιά απολύτως δυσκολία:αν ο σύζυγος ήθελε να χωρίσει τη σύζυγο,την έστελνε στους συγγενείς της,αφού κρατούσε τα παιδιά.Κανένας δεν ρωτούσε,γιατί το έκανε.Οι αιτίες μπορεί να ήταν οι πιο διαφορετικές.Αλλά υπήρχε μια αιτία,η οποία οδηγούσε αναπόφευκτα στο διαζύγιο:αν δεν είχε παιδιά,ο σύζυγος ήταν υποχρεωμένος να χωρίσει τη γυναίκα.Στους Έλληνες ο γάμος εθεωρείτο ιερός θεσμός,καθιερωμένους από τους προγόνους.Τα παιδιά ήταν οι συνεχιστές των παραδόσεων του γένους και της οικογένειας.Όταν πέθαινε ο πατέρας,τα παιδιά έπρεπε να συνεχίσουν τη λατρεία των προγόνων και να τιμούν τον τάφο του πατέρα τους.Οι Έλληνες θεωρούσαν τη συζυγική ζωή μια ανάγκη,στην οποία οι αμοιβαίες προτιμήσεις των νέων δεν είχαν καμιά σημασία,πολύ περισσότερο που βλέπονταν,συνήθως,για πρώτη φορά την ώρα του γάμου.Γάμος σήμαινε θεμελίωση οικογένειας και γέννηση παιδιών,για να μπορεί ο πατέρας να τα παρουσιάσει στη φρατρία και στο δήμο του.Παιδιά πολλά και ωραία,το ιδανικό της οικογενειακής ευτυχίας.
Το διαζύγιο με αίτηση της γυναίκας ήταν δύσκολο.Η γυναίκα έπρεπε να παρουσιαστεί προσωπικά στον άρχοντα και να τού παρουσιάσει γραπτές αποδείξεις,από τις οποίες να προκύπτει το δίκαιο του αιτήματός της.Επειδή η Αθηναία εθεωρείτο υποδεέστερη και ήταν εξαρτημένη,κι αυτή η απλή τυπική πράξη συναντούσε μεγάλες δυσκολίες.Η κατάσταση αυτή φαίνεται θαυμάσια από την περιγραφή που μας άφησε ο Πλούταρχος της απόπειρας διαζυγίου της γυναίκας του Αλκιβιάδη:

«Η Ιππαρέτη ήταν υποδειγματική γυναίκα και αγαπούσε τον άντρα της,αλλά ο Αλκιβιάδης πρόσβαλλε συνεχώς τη σύζυγό του…Εγκατέλειψε,λοιπόν,τη συζυγική εστία και πήγε στον αδελφό της.Ο Αλκιβιάδης δεν ανησύχησε καθόλου…Η γυναίκα έπρεπε να υποβάλει απευθείας στον άρχοντα αίτηση διαζυγίου,όχι μέσω άλλου προσώπου.Όταν παρουσιάστηκε,για να ενεργήσει σύμφωνα με το νόμο,ο Αλκιβιάδης βγήκε να τη συναντήσει,την άρπαξε και την οδήγησε μέσα από την αγορά στο σπίτι.Κανένας δεν τόλμησε να τον σταματήσει ή να την γλυτώσει από τα χέρια του.Έμεινε στο σπίτι του ως τον θάνατο και πέθανε λίγο καιρό μετά την αναχώρηση του Αλκιβιάδη στην Έφεσο.Και η βία του συζύγου δεν φάνηκε σε κανέναν αντίθετη στο νόμο ή σκληρή,γιατί ο νόμος,απαιτώντας από τη γυναίκα που θέλει να πάρει διαζύγιο να παρουσιαστεί σ’ένα δημόσιο χώρο,αποσκοπεί πιθανόν ακριβώς,να δώσει στο σύζυγο τη δυνατότητα να συμφιλιωθεί μ’αυτήν ή να την εμποδίσει».

Μ’αυτά ο Πλούταρχος θεωρεί εξαντλημένο το πρόβλημα και ασχολείται στη συνέχεια με τα σκυλιά του Αλκιβιάδη…







(Πηγή:«Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ελλάδα» των .M.Kolobova kai E.L.Ozereckaja).