Οι συμφορές των άλλων ελαφρύνουν τον πόνο μας,διδάσκει ο Πλούταρχος.

Ο Πλούταρχος,στην πραγματεία του «Παραμυθητικός προς Απολλώνιον»,απευθύνει προς τον Απολλώνιο,πατέρα ενός πρόωρα χαμένου νέου,λόγους παρηγορητικούς.Το κείμενο εν γένει απηχεί τις αντιλήψεις της Ελληνικής αρχαιότητας σχετικά με την κυρίαρχη και καθοδηγητική παρέμβαση του θείου στα ανθρώπινα πράγματα,την αθανασία της ψυχής και την μεταθανάτια ανταμοιβή του δίκαιου βίου.


«Ο δε παραμυθούμενος την Δανάην δυσπαθούσαν Δίκτυς φησί•
δοκείς τον Άιδην σων τι φροντίζειν γόων
και παίδ’ανήσειν τον σον,ει θέλοις στένειν;
παύσαι•βλέπουσα δ’ εις τα των πέλας κακά
ράων γένοι’ αν,ει λογίζεσθαι θέλοις
όσοι τε δεσμοίς εκμεμόχθηνται βροτών,
όσοι τε γηράσκουσιν ορφανοί τέκνων,
τους τ’εκ μέγιστον ολβίας τυραννίδος
το μηδέν όντας.ταυτά σε σκοπείν χρεών.
κελεύει γαρ αυτήν ενθυμείσθαι τα των ίσα και μείζω δυστυχούντων,ως εσομένην ελαφροτέραν.
Ενταύθα γαρ αν τις ελκύσειε και την του Σωκράτους φωνήν,την οιομένην,ει συνεισενέγκαιμεν εις το κοινόν τας ατυχίας,ώστε διελέσθαι το ίσον έκαστον,ασμένως αν τους πλείους τας αυτών λαβόντας απελθείν.
Εχρήσατο δε τη τοιαύτη αγωγή και Αντίμαχος ο ποιητής.αποθανούσης γαρ της γυναικός αυτώ Λύδης,προς ην φιλοστόργως είχε,παραμύθιον της λύπης αυτώ εποίησε την ελεγείαν την καλουμένην Λύδην,εξαριθμησάμενος τας ηρωικάς συμφοράς,τοις αλλοτρίοις κακοίς ελάττω την εαυτού ποιών λύπην.ώστε καταφανές είναι ότι ο παραμυθούμενος τον λελυπημένον και δεικνύων κοινόν και πολλών το συμβεβηκός και των και ετέροις συμβεβηκότων έλαττον την δόξαν του λελυπημένου μεθίστησι και τοιαύτην τινα ποιεί πίστιν αυτώ,ότι έλαττον ή ηλίκον ώετο το συμβεβηκός εστίν».

(Ο Δίκτυς που προσπαθεί να παρηγορήσει την Δανάη στην βαριά της θλίψη,λέει:
«Θαρρείς ο Άδης νοιάζεται καθόλου για τους οδυρμούς σου
και θα σού στείλει πίσω το παιδί σου,αν συνεχίσεις να θρηνείς;
Πάψε.Κοίτα τις συμφορές των διπλανών σου
και ίσως γαληνέψεις•άμα σκεφτείς
πόσοι θνητοί βασανίζονται ριγμένοι στα δεσμά,
πόσοι γερνούν ορφανεμένοι απ’τα παιδιά τους,
κι άλλοι που από της εξουσίας τη μεγάλη δόξα
πέφτουνε στο μηδέν•αυτά πρέπει να σκέφτεσαι*».
Την καλεί,δηλαδή,να αναλογισθεί την κατάσταση εκείνων που είναι το ίδιο με κείνη ή περισσότερο δυστυχισμένοι,γιατί έτσι θα ελαφρωθεί.
Στο σημείο αυτό μπορεί να επικαλεσθεί κάποιος και την άποψη του Σωκράτη,που λέει πως,αν συγκεντρώναμε όλοι τις δυστυχίες μας σ’ένα κοινό σύνολο,έτσι ώστε ο καθένας να πάρει ίσο μερτικό με τους άλλους στην μοιρασιά,οι πιο πολλοί μετά χαράς θα έπαιρναν πίσω τις δικές τους και θα έφευγαν.
Ο ποιητής Αντίμαχος,επίσης,χρησιμοποίησε παρόμοια μέθοδο.Μετά τον θάνατο της γυναίκας του Λύδης,για την οποία αισθανόταν πολύ τρυφερή αγάπη,συνέθεσε,ως παρηγοριά στην θλίψη του,την ελεγεία που ονομάζεται «Λύδη»,στην οποία απαριθμεί τις συμφορές των ηρώων,κι έτσι,με τα κακά που είχαν βρει άλλους,έκανε την δική του θλίψη μικρότερη.Είναι λοιπόν πρόδηλο ότι αυτός που προσπαθεί να παρηγορήσει κάποιον λυπημένο και τού δείχνει ότι αυτό που τον βρήκε έχει συμβεί σε πολλούς και είναι μικρότερο από τις συμφορές που έχουν τύχει σε άλλους,αλλάζει την γνώμη του λυπημένου και τού δημιουργεί την πεποίθηση ότι η συμφορά του είναι μικρότερη απ’ό,τι νομίζει).



(*=απόσπασμα από το χαμένο έργο «Δίκτυς» του Ευριπίδη).



(Πηγή:«Παραμυθητικός προς Απολλώνιον» του Πλουτάρχου).