Ο στρατηγός Μακρυγιάννης και η διχόνοια μεταξύ των Ελλήνων επαναστατών.

Ήδη από την αρχή της Επαναστάσεως του 1821 και τις πρώτες στρατιωτικές επιτυχίες υπέβοσκε στους κόλπους των Ελλήνων,πολιτικών και στρατιωτικών,το «μικρόβιο» της διχόνοιας.Το βάρος έπεφτε κυρίως στους πολιτικούς:ισχυροί επί Τουρκοκρατίας,σημαίνοντα πρόσωπα στις επαρχίες τους,ανέλαβαν από την αρχή,κατά τις δυνάμεις τους έκαστος εξ αυτών,να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες του Αγώνα.Στις υπηρεσίες τους είχαν,ήδη προεπαναστατικά,τα στρατιωτικά τους σώματα,που υπάκουαν στους πολιτικούς τους ταγούς.Η σκληρή πραγματικότητα,όμως,του πολέμου και οι συγκρούσεις ανέδειξαν τους στρατιωτικούς ως αποφασιστικό παράγοντα για την τελική έκβαση της Επανάστασης,γεγονός που προκάλεσε τον φθόνο της πολιτικής ηγεσίας,η οποία δεν εννοούσε να χάσει τον έλεγχο των πραγμάτων.Η υπονόμευση του έργου των στρατιωτικών,λοιπόν,ξεκίνησε από πολύ νωρίς,παρά τον ολέθριο κίνδυνο που διέτρεχε η χώρα,μεσούντος ενός ολοκληρωτικού πολέμου κατά του Τούρκου κατακτητή.Ο μεγάλος εχθρός των πολιτικών έγινε από την πρώτη στιγμή,και προ ακόμη της αφίξεώς του στην Ελλάδα,ο αδερφός του Αλέξανδρου Υψηλάντη Δημήτριος,ένας αγνός πατριώτης,μια ευγενής προσωπικότητα,που προτίμησε,με μεγάλη προσωπική πικρία, να ανεχθεί τους εξευτελισμούς και την υπονόμευση στο πρόσωπό του,χάριν της ευοδώσεως του Αγώνα,παρά να συγκρουστεί με τους πολιτικούς και να τους εξοντώσει,ως επικεφαλής των στρατιωτικών δυνάμεων των Επαναστατών,κάτι,όμως,που θα καταδίκαζε διά παντός την όλη εθνική προσπάθεια.
Ο στρατηγός Μακρυγιάννης,από τις ευγενέστερες και πλέον ηρωικές μορφές του Εικοσιένα,έχει πάρει με την ζωή του και το έργο του μια ξεχωριστή θέση μέσα στο πάνθεο των αγωνιστών της ελληνικής ελευθερίας.Μόλις γνώριζε γραφή και ανάγνωση(«…ότι είμαι αγράμματος και δεν μπορώ να βαστήσω ταχτική σειρά στα γραφόμενα…»,γράφει ο ίδιος) •έγραψε,όμως,τα ωραιότερα,παραστατικότερα και συναρπαστικότερα απομνημονεύματα.Στο απόσπασμα που ακολουθεί αναφέρεται στην παρολίγον ολέθρια διάσταση μεταξύ της πολιτικής και της στρατιωτικής ηγεσίας,θέμα που πικραίνει τον αγαθό αγωνιστή.Διακρίνεται και μια έντονη ειρωνεία στην αναφορά του στους πολιτικούς:


«Το 1822,τον Φλεβάρη μήνα,οι Ρουμελιώτες βιάζαν τους Πελοποννήσιους να βγούνε εις την Ρούμελη να συναγωνιστούν μαζί,ότ’ήταν πολλοί οι Τούρκοι και ήρθε και ο Δράμαλης εις το Ζιτούνι με μεγάλη δύναμη.Τότε διατάττει η Διοίκηση τον Νικήτα Σταματελόπουλον μ’ένα σώμα να βγη εις την Ρούμελη οπού’ναι ανάγκη.Ο Υψηλάντης ήταν μέλος της Κυβερνήσεως•αφού είδε τα αιστήματά τους ολουνών αυτηνών οπού κυβερνούσαν,κι ως άνθρωπος με συνείδησιν-έβλεπε τους συντρόφους του γιομάτους κακία και πάθη και ιδιοτέλειαν και αναντίον της αρετής•ό,τι άνθρωπος κι αν έρχονταν να υπερετήση την πατρίδα του,πολιτικός,στρατιωτικός,θρησκευτικός,αυτήνοι τον πολεμούσαν διά το έτσι θέλω-αποφάσισε λοιπόν δι’αυτά να παρατηθή ο Υψηλάντης από την Κυβέρνησιν και μαζί με τον Νικήτα να πάνε εις την Ρούμελη,να σμίξουν και τον Δυσσέα[σημ.τον Ανδρούτσο],να κουβεντιάσουνε και μ’άλλους αρχηγούς της Ρούμελης,ν’αγωνιστούν συμφώνως διά την πατρίδα,να μην κιντυνέψη και χαθή αδίκως.Στους συντρόφους του η παραίτηση του Υψηλάντη και να πάγη εις το στρατόπεδον δεν τους άρεσε,να μην τύχη και δοξαστή αυτός και μαρτυρήση και τους καλούς τους σκοπούς οπού’χαν διά την πατρίδα και κατεξοχή διά το στρατιωτικόν.Διά όλα αυτά,να μην ‘πιτύχη ο Υψηλάντης,λένε του Νικήτα και τον βάνουν σε σύλλογα:«Τώρα οπού θα βγης έξω με το σώμα σου,να μην πάρης και τον Υψηλάντη μαζί σου,ότι θα ειπούνε οι άνθρωποι εις την Ρούμελη ότι ο Υψηλάντης είναι αρχηγός κι εσύ εις την οδηγίαν αυτηνού και χάνεις την υπόληψή σου».Ο Νικήτας,αγαθός πατριώτης,δεν τους άκουσε•ενώθη με τον Υψηλάντη κι εβήκαν μαζί εις την Ρούμελη.Σαν δεν πέτυχαν τον σκοπόν τους οι καλοί πατριώτες να τους διαιρέσουνε,γράφουν ένα γράμμα του Δυσσέα και του λένε:«Ο Νικήτας κι ο Υψηλάντης ενώθηκαν οι δυο κι έχουν ένα σώμα κι έρχονται αναντίον σου να σε βαρέσουνε,να μείνουν αυτήνοι εις το ποδάρι σου».Αφού πήγαν εις Ρούμελη,έγραψε ο Δυσσέας και τους έβαλαν σ’ένα χωριόν μακριά από αυτόν.Ύστερα τους παράγγειλενα πάνε προς αντάμωσίν του μ’ολίγους ανθρώπους.Αφού ανταμώθηκαν οι τρεις,τους λέγει:«Εσένα,Υψηλάντη,δεν σε γνωρίζω•το Νικήτα τον είχα ακουστά,δεν είχαμεν γνωριμιά.Καθώς μού γράφουν οι φίλοι,αν είστε τοιούτοι,φευγάτε να μην σκοτωθούμεν αναμεταξύ μας αδίκως•αν είστε φίλοι μου και φίλοι της πατρίδος,ελάτε να φιληθούμεν και να γενούμεν αδέλφια,ν’αγωνιστούμεν διά την πατρίδα μας,ότι κιντυνεύει».Έβγαλε ο Δυσσέας το γράμμα και τους έδειξε,οπού το’γραφαν αναντίον τους.Έβγαλε κι ο Νικήτας το δικόν του,είπε κι ο Υψηλάντης τον πατριωτισμόν τους,των κυβερνήτων μας.Πιάστηκαν και οι τρεις και φιλήθηκαν κι’ορκίστηκαν να είναι αχώριστοι διά το καλό και στερέωσιν της πατρίδος•ν’αγωνιστούνε δι’αυτήνη και να ενωθούν και με τους άλλους.Και τους παράγγειλαν ολουνών των αρχηγών ν’ανταμωθούν σ’ένα μέρος να μιλήσουνε και να ενωθούνε και να κινηθούν αναντίον των Τούρκων».









(Πηγή:Τα «Απομνημονεύματα» του Στρατηγού Μακρυγιάννη).