Η αγγλική βαρβαρότητα στα Επτάνησα κατά το φθινόπωρο του 1821.

Την 3η Οκτωβρίου 1821 τα πλοία του ελληνικού στόλου συνάντησαν σε αρκετή απόσταση από την Ζάκυνθο δώδεκα τουρκικά,δυο φρεγάτες,τέσσερα βρίκια,μια γολέττα και πέντε από εκείνα που οι Τούρκοι του Τούρκου ναυάρχου Καρά Αλή είχαν πάρει ως λεία από το Γαλαξείδι(την 23η Σεπτεμβρίου,λίγες μέρες νωρίτερα,το Γαλαξείδι είχε καταστραφεί από τα αποβατικά πληρώματα του τουρκικού στόλου).Τα κατεδίωξαν,όμως τα τουρκικά στράφηκαν έγκαιρα προς την Ζάκυνθο και διέφυγαν.Ένα αλγερινό μόνο που απομακρύνθηκε από τα άλλα λόγω της επικρατούσας θαλασσοταραχής βρέθηκε πλησιέστερα προς τα ελληνικά και τέλος απομονώθηκε.Οι πλοίαρχοι Αντώνης Ραφαλιάς και Γεώργιος Σαχίνης το κατεδίωξαν με τα πυροβόλα τους να βάλλουν συνεχώς εναντίον του πλοίου.Από το αλγερινό πλοίο φαίνονταν φλόγες προερχόμενες από τοπικές αναφλέξεις από τον πυκνό κανονιοβολισμό που υφίστατο.Αλλά οι Αλγερινοί αμύνονταν και φαίνονταν αποφασισμένοι να μην αφήσουν να συλληφθούν.Και κατόρθωσαν στο τέλος χάρη στην επιδεξιότητά τους στους χειρισμούς και στην θαλασσοταραχή,που δεν επέτρεπε στα ελληνικά πλοία να πλησιάσουν,να ρίξουν το πλοίο τους στον Υψόλιθρο,το πλησιέστερο σ’αυτούς παράκτιο σημείο της Ζακύνθου.Αλλά η δραματική εκείνη πάλη στην θάλασσα είχε διαρκέσει πολλές ώρες και αρκετοί Ζακύνθιοι που είχαν αντιληφθεί την ναυμαχία από τα γύρω χωριά,καθώς και άλλοι από την ακτή που είχαν πληροφορηθεί το γεγονός,συναθροίστηκαν σ’εκείνη την ακτή,για να παρακολουθήσουν τον αγώνα.Όλοι αυτοί που αυξάνονταν ολοένα προσέτρεξαν προς το μέρος που εξώκειλε το πλοίο και άρχισαν να πυροβολούν τους Αλγερινούς,που πηδούσαν στην ακτή από το ημικαμμένο πλοίο τους,για να σωθούν.Ήδη από την έναρξη της επανάστασης ο ελληνικός πληθυσμός των Επτανήσων είχε υποδεχθεί με ενθουσιασμό το άγγελμα του ξεσηκωμού και συμπαρίστατο,όσο μπορούσε,στην όλη προσπάθεια.
Αλλά στο μεταξύ κατέφτασε στον Υψόλιθρο,απεσταλμένος από τον ταγματάρχη Τόφελς,ο Άγγλος αξιωματικός του μηχανικού Ράϊτ με μικρό απόσπασμα Άγγλων στρατιωτών,για να εξασφαλίσει την τάξη και να τηρήσει υγειονομική ζώνη γύρω από τους Αλγερινούς.Η ουδετερότητα,την οποία ευγγελιζόταν η αγγλική διοίκηση των Επτανήσων ίσχυε μόνο έναντι των Ελλήνων,Αντίθετα,η αγγλική πολιτική διέκειτο σκανδαλωδώς υπέρ των Τούρκων προσφέροντάς τους οποιαδήποτε διεύκολυνση,προκαλώντας έτσι συχνά την δικαιολογημένη αγανάκτηση των Ελλήνων νησιωτών των Ιονίων νήσων.Ο Ράϊτ προσπάθησε με ήπιο τρόπο να απομακρύνει τους κατοίκους που είχαν σπεύσει εκεί,αλλά αυτό ήταν αδύνατο.Οι Ζακύνθιοι,ερεθισμένοι από την φιλοτουρκική διαγωγή της αγγλικής διοικήσεως,που,συν τοις άλλοις,είχε αποδιώξει προ τεσσάρων ημερών τον απεσταλμένο του ελληνικού στόλου πλοίαρχο Ραφαλιά εν ονόματι της ουδετερότητας,μαίνονταν και προσπαθούσανα να πλησιάσουν προς το αλγερινό πλοίο,για να εξοντώσουν το πλήρωμά του.
Τότε ο Ράϊτ διέταξε τους άντρες του να πυροβολήσουν στον αέρα προς εκφοβισμό.Αλλά οι πυροβολισμοί αυτοί εξήψαν περισσότερο τα πνεύματα.Οι Ζακύνθιοι νόμισαν ότι ο Άγγλοι τους πυροβολούσαν,για να προστατέψουν τους Αλγερινούς, και έστρεψαν τα όπλα τους κατά των Άγγλων.Η ψυχραιμία έλειψε από όλους και δεν συλλογίστηκαν,ποιες δοκιμασίες θα γεννούσε μια τέτοια επίθεση.Τουναντίον εκείνοι που τους οδηγούσαν ήταν και οι περισσότεροι ερεθισμένοι.Ο εφημέριος Νικόλαος Καψάσκης της μικρής εκκλησίας της Σγουροπολιάς,που βρισκόταν κοντά στην ακτή,φώναζε:

«-Χτυπάτε τους εχθρούς της πίστεώς μας,τους λείτουρους».
Η παρόρμηση αυτή είχε το αποτέλεσμά της.Ο Γλάρος, προερχόμενος από το χωριό Μουζάκι ,επί κεφαλής των συγχωριανών του όρμησε κατά των Άγγλων.Επήλθε συμπλοκή,κατά την οποία σκοτώθηκε ένας Άγγλος στρατιώτης και τραυματίστηκε στο μηρό ο αρχηγός του αποσπάσματος Ράϊτ,ενώ και άλλοι Ζακύνθιοι πρεσέτρεχαν από τα άλλα μέρη,για να χτυπήσουν και αυτοί τους Άγγλους.Τότε εκείνοι βλέποντας ότι ήταν αδύνατο να αποκρούσουν τόσο πλήθος αποσύρθηκαν και κλείστηκαν στην οικία του κόντε Κομμούτου που βρισκόταν εκεί κοντά,όπου πυροβολούνταν από ένοπλο πλήθος έως αργά τη νύχτα.
Μόλς η διοίκηση της Ζακύνθου πληροφορήθηκε ότι χωρικοί πυροβόλησαν κατά των Άγγλων στον Υψόλιθρο και ότι χύθηκε αγγλικό αίμα,απέστειλε αμέσως ισχυρή στρατιωτική δύναμη,για να σώσει τους αποκλεισμένους στρατιώτες στην οικία του Κομμούτου.Και ταυτοχρόνως κυκλοφόρησε στην πόλη η φήμη ότι οι κάτοικοι των χωριών γύρω από τον Υψόλιθρο,οι Λιθακιώτες,οι Μουζακιώτες και οι Πισινιάτες,με αρχηγούς τον Γλάρο και τον Στάγγο σκοπεύουν να επιτεθούν κατά του πλοίου που ήταν στην ακτή,να σκοτώσουν τους Αλγερινούς που κρύβονταν σ’αυτό και να κατασφάξουν τους αποκλεισμένους Άγγλους.Η φήμη,όπως και όλες,όσες είχαν κυκλοφορήσει έως τότε,άλλοτε απλώς δυσμενείς για τους Έλληνες και άλλοτε συκοφαντικές για τους κατοίκους,είχε την πηγή της από την αγγλική αστυνομία και την διοίκηση.Και διαψεύστηκε μετά από λίγο από τα πράγματα.Μόλις εμφανίστηκε στον Υψόλιθρο ο αγγλικός στρατός,αμέσως οι συγκεντρωμένοι εκεί Ζακύνθιοι διασκορπίστηκαν,άλλοι προς την πόλη και άλλοι στα χωριά τους,και οι ελευθερωθέντες Άγγλοι βεβαίωσαν ότι εκτός από τα δύο αρχικά θύματα κατά την ώρα της ταραχής(δηλαδή του νεκρού στρατιώτη και του τραυματία Ράϊτ),κανείς άλλος δεν είχε πάθει τίποτα.Αλλά ούτε το αλγερινό πλοίο είχε λεηλατηθεί από τους χωρικούς,όπως λεγόταν σκοπίμως στην Ζάκυνθο.Οι Άγγλοι βρήκαν σ’αυτό όλα τα κανόνια και τα σκεύη και σαράντα Αλγερινούς.Το όλο πλήρωμα του πλοίου αποτελούσαν 60 άνδρες,από τους οποίους οι 20 είχαν φονευθεί κατά την πολύωρη και πεισματώδη ναυμαχία μεταξύ του αλγερινού και των πλοίων του Ραφαλιά και του Σαχίνη.Οι διασωθέντες Αλγερινοί και τα πράγματα του πλοίου τους μεταφέρθηκαν από τους Άγγλους στο λοιμοκαθαρτήριο της Ζακύνθου και από εκεί στον τουρκικό στόλο,που βρισκόταν ακόμη στο λιμάνι.
Αλλά άλλη φήμη κυκλοφόρησε τότε.Ότι από τους Άγγλους που επενέβησαν στον Υψόλιθρο για την σωτηρία των Αλγερινών σκοτώθηκαν από τους Ζακύνθιους γύρω στους 30 και ότι τα σώματά τους μεταφέρθηκαν κατά την νύχτα στην πόλη και ετάφησαν.Κατά την ίδια εκείνη νύχτα στάλθηκαν στον Υψόλιθρο από την διοίκηση πέντε στρατιώτες με την εντολή να ρίξουν μερικούς πυροβολισμούς και να επιστρέψουν αμέσως στην πόλη και να φωνάξουν ότι επιτέθηκαν εναντίον τους χωρικοί.
Επρόκειτο για σκηνοθεσία κνήματος ανύπαρκτου.Ο διοικητής Άνκεϋ,για να καλύψει την ευθύνη του αξιωματικού Ράϊτ που είχε την απρονοησία να διατάξει τους στρατιώτες του να πυροβολήσουν στον αέρα προς εκφοβισμό,εξ ου και προήλθαν οι αιματηρές ταραχές,αλλά και για να αποφύγει πιθανή επιτίμηση από την αρμοστεία της Κέρκυρας,διότι αυτός ως διοικητής δεν κατόρθωσε να προλάβει τα γεγονότα,θέλησε να δημιουργήσει την εντύπωση ολόκληρου κινήματος εκ μέρους των χωρικών της Ζακύνθου.
Αμέσως ο αστυνόμος Τζεν έστειλε στον Υψόλιθρο,όπου πλέον δεν συνέβαινε τίποτα,πλήθος χωροφυλάκων και ενόπλων Ζακυνθίων προς παρεμπόδιση δήθεν του κινήματος.Έπρεπε η σκηνοθεσία να είναι πλήρης και να δημιουργηθούν στοιχεία.Και ταυτοχρόνως έστειλε στην Κέρκυρα με πλοίο έγγραφη αναφορά,στην οποία περιέγραφε τα γεγονότα,όπως αυτός ήθελε,κατήγγειλε ότι η διοίκηση βρισκόταν προ ενόπλου κινήματος των χωρικών και ζητούσε να σταλεί αμέσως στην Ζάκυνθο στρατιωτική βοήθεια.Ενοχοποιούσε έναν ολόκληρο λαό,για να καλυφθεί η άστοχη ενέργεια ενός Άγγλου αξιωματικού και για να εκδικηθεί τους λίγους χωρικούς.
Την 20η Οκτωβρίου κατέφτασε από την Κέρκυρα ο στρατηγός Άνταμ επί κεφαλής ολόκληρης μοίρας,αποτελούμενης από ένα μονόκροτο,μια φρεγάτα,ένα βρίκι και ένα μεγάλο οπλιταγωγό γεμάτο με στρατό,σαν να επρόκειτο για εκστρατεία εναντίον ισχυρού και ευρισκομένου στα όπλα εχθρού.Τα πλοία παρατάχτηκαν κατά την παραλία της Άμμου και της Αγίας Τριάδας με κανόνια γυρισμένα προς την πόλη,και αμέσως ο Άνταμ αποβιβάστηκε με το στρατό του και τα κανόνια στην προκυμαία της διοικήσεως,τον «μώλο του κομαντάτε».Τα κανόνια τοποθετήθηκαν στην πλατεία της έντρομης πόλης και προς τον Άγιο Λάζαρο με τα στόμια προς τις οικοδομές και κηρύχτηκε αμέσως ο στρατιωτικός νόμος.Διατάχτηκε μετά το κλείσιμο των καταστημάτων μετά την δύση του ηλίου και απαγορεύτηκε η κυκλοφορία στους δρόμους από την ίδια ώρα επί ποινή θανάτου.Κοινοποιήθηκε ταυτοχρόνως διαταγή σε όλα τα σπίτια να κρεμάσουν έξω από κάθε πόρτα από ένα φανάρι αναμμένο κατά την νύχτα,κλείστηκαν τα δικαστήρια και το τελωνείο και ακόμη και οι εκκλησίες και απαγορεύτηκαν οι κωδωνοκρουσίες,σαν να επρόκειτο για ύποπτα καταφύγια συνωμοτών.
Συνελήφθησαν τότε δυο ιερείς,ο παπα-Τάσης Πολίτης και ο παπα-Καντούνης,με την κατηγορία ότι προ ημερών είχαν δεηθεί κατά την λειτουργία υπέρ των «αδελφών ημών,των επαναστάντων Ελλήνων» και εξορίστηκαν ο πρώτος στο Δαδί της Κεφαλλονιάς και ο δεύτερος στο φρούριο των Κυθήρων.Οι λίγοι χωρικοί,που είχαν συλληφθεί από τα αποσπάσματα του αστυνόμου Τζεν ως ένοχοι της επιθέσεως κατά των Άγγλων στον Υψόλιθρο και κρατούνταν στη φυλακή,παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο.
Μετά από αυτό διατάχτηκε ο αφοπλισμός των κατοίκων.Οι κάτοικοι της πόλης ώφειλαν να παραδώσουν ,όσα όπλα είχαν και παντός είδους φονικά όργανα εντός δωδεκα ωρών και οι χωρικοί εντός εικοσιτετραώρου.Όλοι έσπευσαν να παραδώσουν, ό,τι όπλο υπήρχε στα σπίτια τους και η διαταγή ήταν τόσο αυστηρή και απειλητική,ώστε και οι ίδιοι οι Ζακυνθινοί πράκτορες ξένων κρατών παρέδωσαν τα ξίφη των στολών τους και πολλοί αφελείς κάτοικοι έντρομοι έσπευσαν να μεταφέρουν στο αγγλικό διοικητήριο τα επιτραπέζια μαχαίρια και αυτές ακόμη τις σούβλες των μαγειρείων τους.
Την επομένη αστυνομικοί κλητήρες κάλεσαν δι’ονομαστικού καταλόγου,που είχε συνταχθεί από την διοίκηση,57 από τους επιφανείς Ζακυνθινούς να προσέλθουν αμέσως στην εκκλησία της Παναγίας,κάτω από το φρούριο,όπου ο στρατηγός Άνταμ είχε να τους μιλήσει.Οι Ζακυνθινοί μετέβησαν αμέσως στην εκκλησία,όπου,αντί να εμφανισθεί ο Άνταμ,παρουσιάστηκε ο αστυνομικός υπάλληλος Δημήτριος Σαρλής και τούς είπε:

«-Πανευγενέστατοι,περάστε στο κάστρο».
Επρόκειτο για παγίδα.Ακολούθησαν τον αστυνομικό και,μόλις μπήκαν στο φρούριο,η βαριά πύλη έκλεισε πίσω τους και τους παρέλαβαν οι δεσμοφύλακες.Κανείς από αυτούς δεν είχε την παραμικρή σχέση με τα γεγονότα του Υψολίθρου.Αλλά η αρμοστεία των Επτανήσων βρήκε στο επεισόδιο εκείνο την ευκαιρία να λύσει άλλα ζητήματα σοβαρότερα γι’αυτήν.Θέλησε να απαλλαγεί από τα φιλελεύθερα στοιχεία της Ζακύνθου,που αντιδρούσαν στην τυραννική διοίκησή της.Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν ο κόμης Ροβέρτος Σολωμός,τα αδέλφια Διονύσιος και Αναστάσιος Βολτέρας,ο δόκτωρ Στυλιανός Μιχαλίτσης,ο κόμης Αντώνιος Κουερίνος,ο Ν.Μεσάλας,ο Ν.Ψημάρης,ο Ιωάννης Λεονταρίτης,ο Κ.Βαλιάνος,ο γιατρός Μπούτος,ο Διονύσιος Κεφαλληνός,ο γιατρός Ταλαπιέρας,ο Ηλίας Πομόνης,ο ιερέας Ν.Κοκκίνης και οι Ζακυνθινομωραΐτες Ππαγεωργόπουλος,Μηλιάνης,Έλληνας,Αν.Επισκοπόπουλος,έμπορος,ο πρόξενος Λουδοβίκος Στράνης,ο νομικός Ιούλιος Δομενεγίνης και ο γιατρός Π.Στεφάνου.Εκτός από τους Ζακυνθινούς ήταν και οι πρόσφυγες από την Πελοπόννησο Μπενιζέλος Ρούφος,ο γιος του Θάνου Κανακάρη και ο Μέξης.Την επομένη συνελήφθησαν και ο γιατρός Π.Καλύβας και ο Διονύσιος Δαμουλιάνος.
Όλοι αυτοί οι Ζακυνθινοί είχαν υπογράψει ή εγκρίνει την αναφορά του Αναστασίου Φλαμπουριάρη,με ημερομηνία υπογραφής την 23ην Φεβρουαρίου 1821,κατόπιν εισηγήσεως του Ιωάννη Καποδίστρια και υποβληθείσα στον βασιλιά της Αγγλίας Γεώργιο τον Δ’,διά της οποίας εζητείτο φιλελεύθερη μεταρρύθμιση του συντάγματος του Μαίτλαντ του 1817 και υποδεικνυόταν το κακό της συγκέντρωσης κάθε εξουσίας στα Επτάνησα στα χέρια του.Την αναφορά εκείνη είχε υπογράψει,μεταξύ άλλων,και ο Διονύσιος Σολωμός,ο οποίος είχε προσθέσει και την τελευταία περίοδο:«Ούτως οι μεταγενέστεροι ημών περιεργαζόμενοι τας ατυχίας της ημετέρας πατρίδος και αθλίας θυγατρός ενδόξου μητρός,εάν ερωτήσωσι τίς ανέπλασεν ωραίαν αυτήν δι’ελευθερίας,η ιστορία θ’αποκριθή:Γεώργιος ο Δ’».
Ήδη ο Θωμάς Μαίτλαντ έπαιρνε την εκδίκησή του.Τα γεγονότα της Ζακύνθου τού έδωσαν την αφορμή.Μετά από τις συλλήψεις των Ζακυνθινών εκείνων ο Άνταμ ανήγγειλε με προκήρυξη,που αναγνώστηκε με τυμπανοκρουσία,ότι θα βγει στα χωριά με στρατό και ότι αν δεν παραδώσουν τα όπλα οι χωρικοί μέσα στην ορισθείσα προθεσμία και αν συμβεί το παραμικρό κατά του στρατού,θα θανατωθούν αμέσως οι κρατούμενοι στο φρούριο και θα καταστραφεί η πόλη από τα πυροβόλα των πλοίων.Εν τω μεταξύ,σαν να μην έφτανε η δύναμη του στόλου και του στρατού,με την οποία είχε έλθει ο Άγγλος στρατηγός,είχαν καταφτάσει από την Μάλτα,κατόπιν διαταγής από την Κέρκυρα,δύο αγγλικά μονόκροτα,δύο βρίκια και ένα οπλιταγωγό με στρατό,και τα κανόνια όλων των πλοίων ήταν στραμμένα κατά της πόλης κατά την κοινοποίηση της διαταγής.
Τότε καταδικάστηκε σε ισόβια εξορία από τα Επτάνησα και ο εξαίρετος πατριώτης και μέγας παράγοντας της ενίσχυσης του αγώνα από το εξωτερικό κόμης Διονύσιος Ρώμας.Η εναντίον του καταδικαστική απόφαση χαρακτήριζε τον επιφανή Έλληνα «βλάκα και διεφθαρμένο».Έρευνες ενεργούνταν κάθε νύχτα στα σπίτια της Ζακύνθου και το παραμικρό έφτανε,για να ληφθούν τα αγριότερα μέτρα.Ένας Ζακυνθινός,στο σπίτι του οποίου βρέθηκε ξεχασμένη σε μια γωνία της αποθήκης του μια σκουριασμένη κάννη όπλου,συνελήφθη,ρίχτηκε σε σκοτεινή φυλακή και υποχρεώθηκε να διατρέφει 50 στρατιώτες που εγκαταστάθηκαν στο σπίτι του.Η υποχρέωση της διατροφής του στρατού ήταν γενική.Σαν να μηνέφτανε η κατάλυση κάθε ελευθερίας και ο τρόμος,επιβλήθηκε επί των κατοίκων η χορηγία των τροφών 1.600 στρατιωτών.
Ο Άνταμ ξεκίνησε για τα χωριά προς αφοπλισμό των χωρικών με δύναμη 1.200 στρατιωτών και με κανόνια,με την τάξη και τα μέτρα εκστρατείας επί εχθρικού εδάφους εναντίον οργανωμένης στρατιάς.Είχε προτάξει κατά την πορεία πεδινά πυροβόλα με αναμμένες δάδες.Σε πολλά σημεία του δρόμου και στα χωριά,από τα οποία περνούσε,εγκαθιστούσε φυλάκια ως συνδέσμους,που διατηρούσαν φωτιά κατά την νύχτα,για να φαίνονται οι σταθμοί και να τρομοκρατούνται από τα πολλά φώτα οι χωρικοί.Και ταυτοχρόνως έστειλε στα χωριά νέα διαταγή ότι,όσοι δεν παραδώσουν μόνοι τους τα όπλα και βρεθούν αυτά στα σπίτια τους κατά την έρευνα,θα συλληφθούν,θα μαστιγωθούν δεμένοι πάνω στα κανόνια και θα δικασθούν αμέσως από το έκτακτο στρατοδικείο,που παρακολουθούσε την εκστρατεία.
Η ύπαιθρος τρομοκρατήθηκε.Επιβλήθηκε,πλην των άλλων,στους χωρικούς να προσφέρουν 300 ζώα και ανάλογο αριθμό ανδρών για την αγγαρεία της μεταφοράς των τροφίμων και των κανονιών.Η σκληρότητα των Άγγλων δεν είχε όρια.Εφέροντο προς τους χωρικούς,όπως σε ζώα.Ηλικιωμένος άνθρωπος,60 ετών,και ασθενικός,επειδή δεν κατόρθωσε να μεταφέρει ένα κιβώτιο βαρύ,γεμάτο από παστά κρέατα που τού παρέδωσαν,ρίχτηκε στη φυλακή με την δικαιολογία ότι δεν υπάκουσε στην διαταγή του Άγγλου αξιωματικού και την τρίτη μέρα της φυλάκισής του,κατά διαταγή του Άνταμ,προς παραδειγματισμό,τον ανέβασαν σ’ένα γαϊδούρι και τον περιέφεραν σε όλη την πόλη με συνοδεία 6 κλητήρων-σμπίρων-που τον μαστίγωναν διαρκώς.Όταν τον κατέβασαν από το ζώο,ήταν πλέος αναίσθητος και ύστερα από λίγες μέρες πέθανε.Όλα σχεδόν τα χωριά αφοπλίστηκαν.Μόνο οι Μουζανιώτες και οι Πισινιάτες δεν υπάκουσαν.Έκλεισαν τα σπίτια τους και αποσύρθηκαν στα ορεινά μέρη των χωριών τους ένοπλοι.Ο ιερέας Δ.Κλαυδιανός εστάλη,για να τους πείσει να παραδώσουν τα όπλα εκουσίως,πριν ληφθούν σκληρότερα μέτρα,αλλά οι εξημμένοι χωρικοί ούτε κανέναν Άγγλο άφηναν να πλησιάσει ούτε κανένα δικό τους δέχονταν για διαπραγματεύσεις.Δυο στρατιώτες που μπήκαν στα σπίτια τους,αφού έσπασαν τις πόρτες και άρπαξαν τα τρόφιμα που υπήρχαν εκεί,συνελήφθησαν από τους χωρικούς και δάρθηκαν.Τότε οι Άγγλοι κανονιοβόλησαν τα σπίτια του Γλάρου και άλλων που εθεωρούντο πρωταίτιοι και τα γκρέμισαν.Και λήφθηκαν αμέσως σοβαρότερα μέτρα:400 χωροφύλακες και πολλοί χωρικοί,που στρατολογήθηκαν από τους Άγγλους,κατέλαβαν τα νώτα των Μουζακιωτών και των Πισινιατών,ενώ ο κατά μέτωπο αγγλικός στρατός πλησίαζε ολοένα και περισσότερο.Τότε οι ένοπλοι χωρικοί,βλέποντας ότι ήταν αποκλεισμένοι από παντού,αναγκάστηκαν να δηλώσουν ότι παραδίδουν τα όπλα.Οδηγήθηκαν όλοι στο στρατόπεδο,όπου ο Άνταμ,οργισμένος για την αντίσταση,έπαιρνε από τα χέρια τους τα όπλα και τα έσπαζε.Αξιωματικοί και στρατιώτες διατάχτηκαν να ξεχωρίσουν από τους σωρούς των συγκομισθέντων εκεί όπλων τα καλύτερα και να καταστρέψουν τα άλλα.Ξεχωρίστηκαν 50.000 περίπου όπλα παντός είδους,τα οποία μεταφέρθηκαν στο φρούριο και σωριάστηκαν στις αποθήκες.Μεταξύ αυτών ήταν και πολλά τουφέκια,πιστόλια και μαχαίρια με αργυρές λαβές και αδαμαντοκόλλητα.
Ο Άνταμ επανήλθε με τον στρατό του στην πόλη ως θριαμβευτής,επιστρέφοντας από μεγάλη νίκη εναντίον του εχθρού,φέρνοντας μαζί του και 14 χωρικούς,που κατηγορούνταν ως πρωταίτιοι των σκηνών του Υψολίθρου.Αμέσως οι συλληφθέντες παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο με την κατηγορία ότι χτύπησαν τους Άγγλους.Και επειδή καταγγέλθηκε ότι εκείνος που πυροβόλησε τον Ράϊτ ήταν ιερέας,μαζεύτηκαν όλοι οι ιερείς και παρατάχτηκαν στο μώλο,για να υποδείξει ο ίδιος ο τραυματισμένος εκείνον που τον χτύπησε.Ο Ράϊτ υπέδειξε τον ιερέα Κεφαλληνό από το χωριό Σκουλικάδες.Αλλά εκείνος που πράγματι τραυμάτισε τον Ράϊτ ήτάν ο παπα-Νικόλας Καψάσκης που είχε πρωτοστατήσει στις σκηνές του Υψολίθρου και αυτό το γνώριζε ο πρωτοπαπάς Γαρζόνης,που τον σέβονταν οι Άγγλοι,και είχε φροντίσει να τον κρύψει,γιατί,αν συλλαμβανόταν ο Καψάσκης,ήταν αδύνατο να σωθεί.Ο Γαρζόνης λοιπόν μίλησε για την αθωότητα του Κεφαλληνού και παρακάλεσε να επαναληφθεί έπειτα από λίγη ώρα η έρευνα μεταξύ των ιερέων για την ανακάλυψη του πραγματικού ενόχου.Αλλά και πάλι ο Ράϊτ υπέδειξε τον Κεφαλληνό.Μεταξύ των καταζητουμένων ως πρωταιτίων ήταν και ο Στάγγος,που είχε πράγματι λάβει μέρος στις σκηνές.Κρυβόταν στο σπίτι του Δομενεγίνη,αλλά είτε διότι θεωρούσε πιθανό να τον ανακαλύψουν είτε από παλληκαριά βγήκε και παρουσιάστηκε στην αστυνομία,όπου διέψευσε ότι βρισκόταν στον Υψόλιθρο εκείνη την ημέρα.Ο αστυνόμος όμως τού απάντησε ότι εκατηγορείτο και αυτός και τα δυο του παιδιά ότι βρίσκονταν εκείνη την ημέρα ένοπλοι στον Υψόλιθρο.Ο Στάγγος υποκρίθηκε ότι αγανάκτησε και ότι αμφέβαλλε για την αθωότητα των παιδιών του και είπε:

«-Αν ήσαν τα παιδιά μου εις τον καυγά,δώσε μου χωροφύλακας και σού τα φέρω εγώ ο ίδιος να τα φουρκίσης».
Ο αστυνόμος πίστεψε στα λόγια του Στάγγου και τού έδωσε δυο χωροφύλακες,για να μεταβούν στο χωριό και να φέρουν στην πόλη τους δυο γιους του.Αλλά ο Στάγγος,μόλις πέρασαν από την καμάρα του Αγίου Λαζάρου και βρέθηκαν έξω από την πόλη,έβγαλε την ταμπακοθήκη του,την παρουσίασε στους χωροφύλακες,για να πάρουν πρέζα,και,ενώ εκείνοι έσκυβαν,τίναξε τον καπνό στα μάτια τους και,έως ότου συνέλθουν από το κακό και την προσωρινή τύφλωση,που τους προξένησε ο καπνός,εξαφανίστηκε.Ο τολμηρός Ζακυνθινός έφτασε γρήγορα στο χωριό του,παρέλαβε τους δυο γιους του και κατόρθωσε να φύγει μαζί τους στην Πελοπόννησο,όπου εντάχτηκαν στον αγώνα.
Ο Άνταμ για την ανακάλυψη όλων των συμμετόχων στις σκηνές του Υψολίθρου διέταξε να γίνει εξέταση από γιατρούς όλων των χωρικών και,όσοι βρεθούν τραυματισμένοι,να προσαχθούν ως ένοχοι.Συνελήφθη τότε και ο Ιωάννης Κλαυδιανός,που έφερε πράγματι τραύμα,αλλά προερχόμενο από εκπυρσοκρότηση του δικού του όπλου από απροσεξία,όταν ερχόταν στην πόλη.
Συγκροτήθηκε στρατοδικείο υπό την προεδρία του ίδιου του Άνταμ και με στρατοδίκες έναν ταγματάρχη,έναν λοχαγό,έναν ανθυπολοχαγό,έναν δεκανέα και έναν στρατιώτη.Διερμηνέας ήταν ο εισαγγελέας Γεννηματάς.Οι συλληφθέντες ως ένοχοι δικάστηκαν,ενώπιον ακροατηρίου,και καταδικάστηκαν σε θάνατο δι’απαγχονισμού πέντε,ο Θεόδωρος Πέτας Γλάρος,ο Διονύσιος Κοντονής,ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης,ο Αντώνιος Τζούκος και ο Ιωάννης Κλαυδιανός,για τον οποίο δεν υπήρχε ούτε μάρτυρας κατηγορίας ούτε άλλη απόδειξη ενοχής παρά μόνο το οφειλόμενο σε άλλο λόγο τραύμα του.
Η αγχόνη στήθηκε στην πλατεία του Μώλου και η εκτέλεση της ποινής έγινε αμέσως.Μόλις κατορθώθηκε με την επέμβαση,την πολικότητα και τις παρακλήσεις του πρωτοπαπά Γαρζόνη να σωθεί από την καταδίκη ο εντελώς αθώος ιερέας Κεφαλληνός.Ο Παύλος Παπαδάτος από το Μαχαιράδο σώθηκε χάρη στην επέμβαση Ζακυνθινών φίλων των Άγγλων.Το στρατοδικείο καταδίκασε πολλούς αθώους.Διότι οι περισσότεροι από τους πραγματικούς δράστες των σκηνών του Υψολίθρου κατόρθωσαν εγκαίρως να διαφύγουν στην Πελοπόννησο.Αλλά ο Άνταμ δεν άκουγε ούτε τους αξιοπιστότερους από τους μάρτυρες της υπεράσπισης.Τουναντίον κήρυξε ψευδομάρτυρα τον Καπνίση,που κατέθεσε για έναν από τους δικαζομένους ότι κατά την ημέρα των σκηνών βρισκόταν στο σπίτι του στην πόλη και ότι επομένως δεν βρισκόταν στον Υψόλιθρο.Ο Καπνίσης καταδικάστηκε αμέσως σε διαπόμπευση,η οποία συνίστατο στο να τον δέσουν σε δημόσιο μέρος πάνω σε κάθισμα και να τον χτυπούν με αυγά που υπήρχαν σε ένα καλάθι εκεί και έπειτα να τον περιφέρουν πάνω σ’ένα γαϊδούρι σε όλη την πόλη με επανάληψη της αυγοβολής.Η ποινή άρχισε και τότε ο πατέρας του Καπνίση,γέροντας 80 ετών,για να μην υποστεί ο γιος του εκείνη την ποινή,που εθεωρείτο ατιμωτική,προσφέρθηκε να τον αντικαταστήσει.Οι Άγγλοι,αντί να συγκινηθούν από την στοργή και την δραματική πρόταση του γέροντα Καπνίση,την βρήκαν διασκεδαστική, διαπόμπευσαν τον πατέρα και φυλάκισαν τον γιο.
Η Ζάκυνθος πέρασε 15 ημέρες τρόμου και αγωνίας.Ολόκληρη η πόλη κατεχόταν από νεκρική σιγή.Οι λειτουργίες στις εκκλησίες είχαν σταματήσει και οι κηδείες ακόμα γίνονταν χωρίς συνοδεία και θρησκευτική πομπή.Μόνος ένας παπάς ψιθυρίζοντας την νεκρική ψαλμωδία ακολοθούσε κάθε εκφορά.
Οι κρεμασμένοι δεν αξιώθηκαν ούτε ταφής.Τα σώματά τους τοποθετήθηκαν σε σιδερένια κλουβιά,που στηρίζονταν σε χοντρά κοντάρια,και εκτέθηκαν στην κορυφή του βουνού του Αγίου Ηλία,βορά των κοράκων που διείσδυαν στα κλουβιά λόγω των αραιών σιδερένιων ράβδων των κλουβιών και σιγά-σιγά άφησαν μόνο τους σκελετούς τους.Οι νεκροί αυτοί έμειναν πολύ καιρό εκτεθειμένοι εκεί,προς παραδειγματισμό των κατοίκων.
Οι φυλακισμένοι στο φρούριο ,για την εγγύηση δήθεν της τάξης,φιλελεύθεροι επιφανείς Ζακυνθινοί απομονώθηκαν.Δεν επιτρεπόταν να τους επισκέπτονται παρά μόνο οι υπηρέτες τους για την μεταφορά τροφής.Αυτό το εκμεταλλεύτηκαν οι συγγενείς και οι φίλοι τους και έφταναν με ρούχα υπηρετών μέχρι τα κιγκλιδόφρακτα παράθυρα της φυλακής,όπου όμως δεν τούς επιτρεπόταν ούτε να συνομιλούν μαζί τους.
Όλα όσα έγιναν στη Ζάκυνθο τότε οφείλονταν σε οδηγίες του Μαίτλαντ.Ο Άνταμ εκτέλεσε τις διαταγές του αρμοστή,ο οποίος μάλιστα φανταζόμενος ότι θα προβαλλόταν αντίσταση στην Ζάκυνθο,είχε δώσει εντολές και σχέδιο ενεργείας φοβερό.Τα σκληρά εκείνα μέτρα άλλωστε αυτόν τον σκοπό είχαν.Να προκληθεί πραγματική εξέγερση και να δικαιολογηθεί η κατάργηση και των κατά πρόσχημα ελευθεριών του επτανησιακού λαού και να μεταβληθεί η αγγλική «προστασία» σε κατοχή και κατά τύπους.Ένας από τους αξιωματικούς του Άνταμ μετά τον αφοπλισμό της Ζακύνθου και την ησυχία που επικράτησε είπε σε στιγμή μέθης:

«-Ο Μαίτλαντ θα ήταν περισσότερο ευχαριστημένος,αν οι Ζακυνθινοί προέβαλλαν αντίσταση στις διαταγές του και τις κινήσεις του στρατού.Αλλά αυτό ευτυχώς για τους νησιώτες δεν έγινε».
Εν τούτοις ο Μαίτλαντ,όταν μετά από λίγες ημέρες μετέβη στην Ζάκυνθο,προσποιήθηκε ότι εξεπλάγη για την τρομοκρατία του λαού του νησιού και χαρακτηρισε υπερβολικά και υπέρ το πρέπον αυστηρά τα μέτρα του Άνταμ,ο οποίος μετακύλησε τον λίθο της ευθύνης στον αστυνόμο Τζεν,ως δήθεν υπεύθυνο της προηγηθείσας ταραχής.Κατ’αυτόν τον τρόπο τα αγγλικά εγκλήματα και η τρομοκρατία που προηγήθηκε απεδόθησαν σε ένα κατώτερο όργανο.Ο Μαίτλαντ μάλιστα προχώρησε και σε αποφυλακίσεις κάποιων από τους επιφανείς Ζακυνθινούς κρατουμένους,ως δήθεν ένδειξη καλής θέλησης εκ μέρους της αγγλικής διοίκησης.Χρησιμοποίησε μάλιστα τους Στεφάνου και Ρούφο για τις διαπραγματεύσεις προς απελευθέρωση των χαρεμιών του Χουρσίτ,τα οποία τότε βρίσκονταν αιχμάλωτα στην καταληφθείσα από τους Έλληνες Τριπολιτσά.Ο Μαίτλαντ όμως δεν άργησε να δείξει το αληθινό πρόσωπό του,μακριά από τις ψεύτικες φιλοφρονήσεις του προς τον Ζακυνθινό λαό.
Επέβαλε στρατιωτικό νόμο και στα υπόλοιπα νησιά των Επτανήσων,αν και ήταν εντελώς αμέτοχα στα γεγονότα της Ζακύνθου.Στην Κεφαλλονιά μάλιστα οι Άγγλοι στρατιώτες δεν δίστασαν να προβούν σε κάθε είδους βεβηλώσεις εντός εκκλησιών,οξύνοντας την οργή των Κεφαλληνίων σε τέτοιο βαθμό,που καταστρώθηκε σχέδιο δολοφονίας κατά του Άνταμ,το οποίο,χάρη στην έγκαιρη παρέμβαση του σώφρονος Νικολάου Φωκά δεν υλοποιήθηκε,γλιτώνοντας τους Κεφαλληνίους από μύρια όσα βάσανα.Στην Κεφαλλονιά ακόμη δύο ιερείς της μονής των Κηπουριών φυλακίστηκαν και ξυρίστηκαν,γιατί καταγγέλθηκαν ότι έκρυψαν τα όπλα της μονής.Στα Κύθηρα η τύχη των κατοίκων ήταν πιο οικτρή από εκείνη των Κεφαλληνίων:ένα τουρκικό πλοίο συνελήφθη από τους νησιώτες και από τους επιβαίνοντες Τούρκους,άνδρες,γυναίκες και παιδιά άλλους σκότωσαν και άλλους έπνιξαν στη θάλασσα.Ακολούθησαν συγκρούσεις των ντόπιων με την αγγλική χωροφυλακή,κηρύχτηκε ο στρατιωτικός νόμος και εκεί,όπως ακριβώς και στην Ζάκυνθο,τα δε νεκρά σώματα των αθώων που άφησαν την τελευταία τους πνοή στην αγχόνη εκτέθηκαν πισσωμένα σε δημόσιο μέρος μέσα σε σιδερένια κλουβιά.
Την 27η Οκτωβρίου η αγγλική διοίκηση των Επτανήσων δημοσίευσε προκήρυξη,με την οποία γινόταν γνωστό ότι δεν γίνονταν δεκτά στα λιμάνια του Ιονίου ούτε ελληνικά ούτε τουρκικά πλοία.Απαγορευόταν στους κατοίκους κάθε επαφή με τα πλοία αυτά,αν κατά τύχην προσορμίζονταν κάπου.Εκείνος που θα επιχειρούσε να επικοινωνήσει με τέτοια πλοία χωρίς την άδεια των αρχών, θα συλλαμβανόταν και θα ετιμωρείτο σύμφωνα με τις εκδοθείσες αποφάσεις της γερουσίας και τις προγενέστερες διαταγές.Η απαγόρευση ανέφερε και τα τουρκικά πλοία,για να φανεί ότι ετηρείτο η αγγλική ουδετερότητα.Αλλά αφορούσε μόνο τα ελληνικά.
Ο Μαίτλαντ προχωρούσε στα μέτρα του μεθοδικά.Αφού κατατρομοκράτησε τους Επτανησίους με τις προηγηθείσες ενέργειές του,προέβη σε μέτρο απροκαλύπτως εχθρικό όχι μόνο προς την επανάσταση,αλλά και προς τον ίδιο τον ελληνικό λαό.Την 5ην Νοεμβρίου εξέδωσε προκήρυξη,με την οποία διατάσσονταν εκείνοι που είχαν καταφύγει στην Ζάκυνθο από την 1η Απριλίου,ξένοι πάσης τάξεως,να αναχωρήσουν εντός 15 ημερών.Μετά την λήξη της προθεσμίας αυτής όσοι θα απειθούσαν προς την διαταγή θα εκδιώκονταν με την βία.Ήταν φανερό ότι επρόκειτο για τις ελληνικές οικογένειες που κατέφυγαν στα Επτάνησα από την Πελοπόννησο.Η ημερομηνία,με την οποία προσδιοριζόταν η κατηγορία των προς απέλαση ξένων το φανέρωνε.Από την 1η Απριλίου,μετά την άφιξη του Γιουσούφ πασσά και την τραγωδία της Πάτρας, είχαν καταφύγει στην Ζάκυνθο από την Αχαΐα πολλές οικογένειες.Αλλά η προς τήρηση των προσχημάτων δήθεν γενικότητα του μέτρου ανάγκασε τους προξένους των ευρωπαϊκών κρατών να ρωτήσουν εγγράφως τον Μαίτλαντ,αν στην κατηγορία των απελαυνομένων περιλαμβάνονταν και οι υπήκοοι των κρατών που αντιπροσώπευαν.Η διασαφήνιση που δόθηκε αφορούσε μόνο τους Έλληνες.Όχι μόνο στους Ευρωπαίους ξένους επιτρεπόταν η παραμονή,αλλά και στους Τούρκους και στους τουρκικής υπηκοότητας Αρμενίους και Εβραίους.Απαγορεύτηκε επίσης η παραμονή στους ρωσικής καταγωγής ή υπηκοότητας ξένους.Αυτό έφτανε,για να δείξει την καταδιωκτική μανία του Μαίτλαντ εναντίον κάθε φιλικού των Ελλήνων στηρίγματος.Διότι οι Ρώσσοι ήταν εκείνοι που προστάτευαν τον αγώνα και μερικοί από τους Έλληνες πρόσφυγες είχαν την ρωσσική υπηκοότητα.Δεν εξαιρέθηκε ούτε ο ανήκων στην ρωσσική προξενική υπηρεσία Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος,που έτυχε τότε να βρίσκεται στην Ζάκυνθο.Όταν έγινε ο αφοπλισμός των κατοίκων της Ζακύνθου,τού είχε αφαιρεθεί το ξίφος βιαίως,διότι αρνήθηκε να το παραδώσει στηριζόμενος στους ρωσσικούς τίτλους του και ήδη τού αναγγέλθηκε ότι περιλαμβανόταν στην κατηγορία των απελαυνομένων.Ο Παπαρρηγόπουλος αναφέρθηκε τότε στην κυβέρνησή του για την πρώτη παραβίαση και έπειτα για την απέλασή του και τελικά του επιτράπηκε να μείνη.Ανέκτησε δε το ξίφος του,κατόπιν παραστάσεων του Ρώσσου πρεσβευτή στο Λονδίνο.
Η διαταγή του Μαίτλαντ έφερε σε απόγνωση τους ταλαίπωρους πρόσφυγες,γυναικόπαιδα κυρίως και γέροντες.Και επρόκειτο για αρκετές χιλιάδες άτομα.Ατυχείς υπάρξεις,των οποίων είχαν καταστραφεί τα σπίτια,όπως ήταν οι οικογένειες της Πάτρας,και που δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους,υποχρεώνονταν τώρα να επανέλθουν στην Πελοππόνησο μακριά από τον τόπο τους,σε μέρη,που ο πόλεμος είχε καταστρέψει και όπου ήταν αδύνατη η συντήρησή τους.Αλλά οι περισσότερο αξιολύπητοι ήταν όσοι κατάγονταν από την Σμύρνη,την Κύπρο και άλλα μέρη της Μικράς Ασίας.Πολλοί από εκείνα τα μέρη είχαν καταφύγει κατά τις τουρκικές καταδιώξεις στην Ζάκυνθο.Υπέρ αυτών υπήρχε το επιχείρημα ότι προέρχονταν από τόπους,όπου δεν είχε εκδηλωθεί καν επαναστατικό κίνημα,αλλά ήταν αρκετό για τον Μαίτλαντ ότι ανήκαν στην καταδιωκόμενη φυλή.Πού θα πήγαιναν αυτοί;Στις πατρίδες τους;Εκεί τους περίμενε η σφαγή.Στην Πελοπόννησο;Αλλά η επανάσταση είχε καταστήσει την χώρα ανεπαρκή για την συντήρηση του δικού της άμαχου πληθυσμού και το ζήτημα του επισιτισμού και του ίδιου του στρατού απασχολούσε ήδη τους αρχηγούς και τις διοικήσεις των νησιών.Μεταξύ των απελαυνομένων περιλαμβάνονταν και οι ιερείς,ηγούμενοι και μοναχοί της ρωσσικής μονής του Αγίου Όρους που είχαν καταφύγει στην Ζάκυνθο με τα ιερά τους σκεύη.
Τραγική αμηχανία κατέλαβε όλο αυτό το πλήθος.Γυναίκες και παιδιά έτρεξαν μπροστά στο διοικητήριο και άρχισαν να παρακαλούν να τους λυπηθούν και να ανακληθεί η απέλαση.Αλλά δεν υπήρχε εκεί καρδιά να συγκινηθεί.Η αστυνομία τους απαντούσε ότι διώχνονταν για λόγους φιλανθρωπίας και για να προληφθούν πιθανές επιδημίες από την συγκέντρωση στην Ζάκυνθο τόσου πλήθους.Δεν κατορθώθηκε να μείνουν παρά μόνο τέσσερεις οικογένειες από την Πελοπόννησο,του Κανακάρη,του Παπαγγελακόπουλου και δυο άλλες κατόπιν επεμβάσεως του Στέφανου Αλεξίου προς τον Μαίτλαντ,και όσοι είχαν χρήματα ή κοσμήματα να δώσουν για εξαγορά των αγγλικών οργάνων.Η σύζυγος του αστυνομικού επιθεωρητή Τζεν ανέλαβε την διεξαγωγή αυτής της σωτηρίας διά λύτρων.Το πολύ,το φτωχό πλήθος υποχρεώθηκε να φύγει.Άρχισε λοιπόν η επιβίβαση στα πλοιάρια,που θα μετέφεραν τους πρόσφυγες στις ακτές της Πελοποννήσου και δεν αναμενόταν παρά μόνο η διαταγή του αρμοστή για την αναχώρηση.Τότε ο Μαίτλαντ,ακολουθώντας το καταχθόνιο πρόγραμμά του,διέπραξε τερατώδες προμελετημένο έγκλημα εναντίον οόκληρου κόσμου αθώων υπάρξεων.Διέταξε να μην εκπλεύσουν τα πλοία με τους απελαυνομένους,αλλά να μείνουν οι επιβιβασθέντες μέσα στα πλοία μέχρι νεωτέρας διαταγής του και αναχώρησε για την Κεφαλλονιά.Η δοκιμασία αυτή ήταν η φοβερότερη από όσες είχαν υποστεί έως τότε οι ατυχείς εκείνοι άνθρωποι.Υποχρεώθηκαν να μείνουν στα ασκεπή και στερούμενα υποφραγμάτων και στεγασμάτων μικρά πλοιάρια κατά την διάρκεια ολόκληρου μήνα.
Εκεί,χωρίς να γνωρίζουν,τι θα απογίνουν,χωρίς να τρέφωνται επαρκώς,έμειναν εκτεθειμένοι στο ψύχος και την υγρασία,βρεχόμενοι νυχθημερόν,καταδικασμένοι σε αλλόκοτη κόλαση,χωρίς να μπορούν να κάνουν τίποτα ο ένας για τον άλλο,χωρίς να μπορούν οι μητέρες να βοηθήσουν τα παιδιά τους που έκλαιγαν.Όσοι ήταν άρρωστοι,υπέκυψαν ταχύτατα,έγκυες γυναίκες απέβαλαν και πέθαναν,καθώς και πολλά μικρά παιδιά και οι περισσότεροι αρρώστησαν.
Κανείς δεν ήταν δυνατόν να τους βοηθήσει.Ζακύνθιοι πήγαιναν μέχρι την αποβάθρα του υγειονομείου,προς την οποία βρίσκονταν τα πλοία εκείνα,άκουγαν τις σπαρακτικές κραυγές των μαρτυρικών θυμάτων και έφευγαν με δάκρυα στα μάτια,διότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα.Και τελικά,μία ημέρα,κατά την οποία μαινόταν το πέλαγος και ήταν αδύνατον να εκπλεύσουν,όχι μικρά,αλλά ούτε μεγάλα πλοία,διατάχτηκε η αναχώρηση χωρίς αναβολή.Ο Μαίτλαντ ήθελε να συμπληρώσει το έγκλημά του.Έστελνε τους Έλληνες πρόσφυγες να πνιγούν.Η αναχώρηση των πλοίων με τους απελαυνομένους πρόσφυγες εγινε ταυτόχρονα και από την Κεφαλλονιά και από την Ιθάκη,όπου είχαν συμβεί τα ίδια.Τα πλοία δεν κατόρθωσαν να φτάσουν όλα στην Πελοπόννησο.Ένα από αυτά,ερχόμενο από την Κεφαλλονιά,ναυάγησε κοντά στην Κυλλήνη.Δεκαοχτώ γυναίκες,εννιά παιδιά και δέκα άντρες πνίγηκαν.Ένα άλλο,ερχόμενο από την Ιθάκη,γεμάτο γυναικόπαιδα,υπέστη κατά τον διάπλου επίθεση από μια αλγερινή φρεγάτα.Οι γυναίκες και τα παιδιά έγιναν λεία των πειρατών,για να πουληθούν στα ανθρωποπάζαρα της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας.Ο Μαίτλαντ δεν βρήκε ότι άξιζε τον κόπο να διαμαρτυρηθεί έστω και προς την τήρηση των προσχημάτων για την προσβολή της αγγλικής σημαίας.
Αυτή ήταν η πολιτική της ουδετερότητας της αγγλοϊονικής διοίκησης κατά το πρώτο έτος του ελληνικού αγώνα και αυτός ήταν ο Μαίτλαντ.Τούρκος πασσάς της εποχής εκείνης δεν θα φερόταν απανθρωπότερα προς αμάχους ελληνικούς πληθυσμούς.







(Πηγή:«Η Ελληνική Επανάστασις» του Διονυσίου Κόκκινου).