Τουρκικές και εβραϊκές θηριωδίες στην Νάουσα του 1822.

Η ελάχιστη απόσταση που χώριζε την Μακεδονία από τα στρατιωτικά κέντρα της Τουρκίας,η άμεση απειλή της από τις στρατιές της πρωτεύουσας του πανίσχυρου οθωμανικού κράτους,η έλλειψη συνοχής μεταξύ των κέντρων,στα οποία ήταν δυνατόν να αναπτυχθεί επαναστατικό κίνημα,και προ πάντων η έλλειψη σωμάτων οπλαρχηγών και κλεφτών έδειχνε καθαρά ότι η ανάμειξή της στην Επανάσταση του 1821 αποτελούσε καθαρή παραφροσύνη.Κι εν τούτοις,ο σπόρος που έριξαν οι Φιλικοί βρήκε πρόσφορο έδαφος στην ψυχή του μακεδονικού λαού.
Από το 1819 η Φιλική Εταιρεία είχε απλώσει τους ικανότερους αποστόλους της στην Μακεδονία κι ανάμεσα σ’αυτούς τον Σερραίο Εμμανουήλ Παπά,που έμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο στην επανάσταση του ’21 στη Μακεδονία.
Με την άφιξη των πρώτων ειδήσεων των επαναστατικών γεγονότων στη Μολδοβλαχία,ο Παπάς ναυλώνει πλοίο,το φορτώνει όπλα και πολεμοφόδια και στις 23/03/1821 αναχωρεί για το Άγιο Όρος.Τον υποδέχεται ο Φιλικός ηγούμενος Ιωακείμ της μονής Εσφιγμένου.Καλούν εκεί κι άλλους ηγούμενους των άλλων μοναστηριών κι αρχίζουν με μεγάλη μυστικότητα να στρατολογούν και να φτιάχνουν φυσίγγια.Ολόκληρο τον Απρίλη και τον Μάη ετοιμάζονται.Στο μεταξύ ο Παπάς συνεννοείται με ικανούς ανθρώπους στην Χαλκιδική και στις επαρχίες Σερρών.Δίνει εντολές να ετοιμάζονται και να περιμένουν.
Στις 17 Μαΐου 1821 οι κάτοικοι του Πολυγύρου Χαλκιδικής καταλαμβάνουν το τουρκικό διοικητήριο και σκοτώνουν τον Τούρκο υποδιοικητή και 18 Τούρκους στρατιώτες.Βγαίνουν κατόπιν απ’την πόλη και με ραγδαία επίθεση αναγκάζουν τους Τούρκους να υποχωρήσουν.Ο Τούρκος διοικητής της Θεσσαλονίκης,Γιουσούφ μπέης,εις αντίποινα δολοφονεί τους ομήρους Έλληνες της πόλης,καρατομεί τον επίσκοπο Κίτρους και άλλους σημαντικούς πατριώτες,συλλαμβάνει και εγκλείει στον μητροπολιτικό ναό της πόλης 2.000 χριστιανούς,επιτρέποντας συγχρόνως στον όχλο να λεηλατήσει τα σπίτια τους.
Στα μέσα Ιουνίου ο Μπεϊράν πασάς με μεγάλες δυνάμεις,άρτια εξοπλισμένες,επιτίθεται εναντίον των δυνάμεων του Παπά και τον αναγκάζει να τραβηχτεί στα βουνά.Η πρώτη επιτυχία ενθαρρύνει τους Τούρκους να συνεχίσουν τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.Η μάχη είναι άνιση και η αντίσταση κάμπτεται με τον καιρό,λόγω έλλειψης εφοδίων,αλλά και για άλλους λόγους,που σκόπιμο είναι να αναπτυχθούν σε άλλο κεφάλαιο.Σφαγές του ελληνικού πληθυσμού ακολουθούν και δηώσεις.
Οι ειδήσεις για την επανάσταση της Μακεδονίας είχαν,δυστυχώς για τους επαναστάτες,τον αντίκτυπό τους και στην Πύλη.Με εντολή του Σουλτάνου φτάνει στην Θεσσαλονίκη,επικεφαλής μεγάλων δυνάμεων,ο Αβδούλ Αβούτ.Αυτός ήταν γενίτσαρος,από χριστιανούς γονείς,που είχε αιχμαλωτιστεί σε ηλικία 18 ετών.Φυλακίστηκε και εξισλαμίστηκε κι έκτοτε έγινε φοβερός διώκτης των χριστιανών.Ο Αβούτ επιτίθεται εναντίον της Κασσάνδρας(στην Χαλκιδική) και την καταστρέφει,10.000 δε γυναικόπαιδα σέρνονται αιχμάλωτα στη Θεσσαλονίκη•διαλύει τις δυνάμεις του Εμμανουήλ Παπά και εκστρατεύει εναντίον των υπολοίπων πόλεων της Μακεδονίας,όπου με βία και τρομοκρατία καταστέλλει την εξέγερση.Στην Νάουσα,όμως,την πόλη που προέβαλε την μεγαλύτερη αντίσταση στον Τούρκο κατακτητή,η μοίρα επεφύλασσε την αγριότερη τιμωρία.


Ο Σπυρίδων Τρικούπης(τ.Β’,σελ.119) γράφει:
«Μεγάλα τα παθήματα των κατοίκων και μεγάλη η καταστροφή των μερών εκείνων.Πεντακισχίλιοι εφονεύθησαν και ηχμαλωτίσθησαν εν τη Ναούση,και άλλοι τόσοι έπεσαν εις χείρας των εχθρών περί τον Παλαιόπυργον.Πολλοί των συλληφθέντων ανηλεώς εβασανίσθησαν,πολλαί γυναίκες εις τας φλόγας ερρίφθησαν,έγκυοι εξεκοιλιάσθηκαν,τέκνα έμπροσθεν των γονέων εσφάγησαν,βρέφη από των τραχήλων των μητέρων εκρεμάσθησαν,παρθένοι και μητέρες αγκαλοφορούσαι τα τέκνα των έπεσαν αυθόρμητοι εις την πλησίον του Παλαιοπύργου λίμνην,το Μαύρο νερόν,και επνίγησαν εις αποφυγήν ατιμίας και βασάνων.Τόσον θηριώδεις εφάνησαν οι νικηταί.Πάμπολοι δε Εβραίοι ένοπλοι και πολύδιψοι χριστιανικού αίματος παρηκολούθουν τον τουρκικόν στρατόν ως εκούσιοι δήμιοι.Ούτοι έλκοντες έξω της πόλεως τους χριστιανούς τους ερροπάλιζαν κατακέφαλα,και πίπτοντας κατά γης τους έσφαζαν ως βόας.Αι δε εν Ναούση συλληφθείσαι γυναίκες του Καρατάσου,του Γάτσου και του Ζαφειράκη μετεκομίσθησαν εις Θεσσαλονίκην,όπου η μεν του Γάτσου ετούρκευσεν αποδειλιάσασα ενώπιον των βασάνων,αι δε δύο άλλαι μη αλλαξοπιστήσασαι προσηλώθησαν απέναντι αλλήλων όρθιαι επί του τοίχου μιας των αιθουσών του παλατίου του θηριώδους βεζύρη,και απέθαναν πολυειδώς βασανιζόμεναι.Οι δε διασωθέντες τρισάθλιοι χριστιανοί,δεν είχαν πού την κεφαλήν κλίναι,διότι εκατόν είκοσι κωμοπόλεις,χωρία και ζευγαλατεία των μερών εκείνων απετεφρώθησαν».

Ο Γ.Μαυραβελέας γράφει (σελ.500):
«Όλες τις αρχόντισσες της Ναούσης και προ παντός τις γυναίκες των αρχηγών τις έστησαν όρθιες μπροστά στο διοικητήριο σε λάκκους και τις σκέπασαν μέχρι τη ζώνη μέσα στο χώμα.Περνούσε έπειτα από κει ο τουρκικός όχλος τις έβρυζε,τις έφτυνε και τις χτυπούσε μ’αναμμένα δαυλιά.Τη στιγμή που τις βασάνιζαν μ’αυτό το φρικτό τρόπο,κατέβηκε ο ίδιος ο Αβδούλ Αβούτ από το διοικητήριο και τους πρότεινε ν’αλλαξοπιστήσουνε,για να σωθούν.Η γυναίκα του Γάτσου δεν άντεξε.Δέχτηκε να τουρκέψει και σώθηκε.Τη γυναίκα και τη νύφη του Ζαφειράκη που αρνήθηκαν ν’αλλάξουν την πίστη τους,τις έβγαλαν από τους λάκκους και τις έκλεισαν σε σακιά γεμάτα γάτες και ποντίκια.Τη γυναίκα του Καρατάσου,που σε πρόταση ν’αλλαξοπιστήσει,έβρισε τον Αβδούλ Αβούτ,την έκλεισαν σ’ένα λάκκο με φίδια.Τις άλλες γυναίκες τις φυλάκισαν σε μπουντρούμια και τις άφησαν να πεθάνουν εκεί,χωρίς νερό και τροφή.Άλλες πάλι τις ρίξανε στους υπονόμους,έφραξαν τις εξόδους,μέχρι που πέθαναν από ασφυξία.Αυτό το τέλος είχανε οι ηρωικές Ελληνίδες της Νάουσας,όσες προτίμησαν να πεθάνουν με μαρτυρικό θάνατο,παρά ν’απαρνηθούν την ίστη και τη θρησκεία τους».







(Πηγή:«Γυναίκες του ‘21» της Κούλας Ξηραδάκη).