Η ηρωική Μανιάτισσα Λιουνίτσα.

Το καλοκαίρι του 1826 η απειλή της στρατιάς του Ιμπραήμ επικρέμεται πάνω από την επαναστατημένη Ελλάδα.Τον Ιούνιο οι επιχειρήσεις του Αιγύπτιου στρατάρχη στην Μάνη καταλήγουν σε πλήρη αποτυχία,απέναντι στους σκληροτράχηλους Μανιάτες.Στην Βέργα και τον Δηρό οι επαναστάτες αποκρούουν με άφθαστο ηρωισμό(στη μάχη μάλιστα του Δηρού οι άντρες είναι μόλις 500,ενώ οι γυναίκες 1.000,εφοδιασμένες με τα δρεπάνια τους,με τα οποία λίγο πριν θέριζαν στους αγρούς) τις αιγυπτιακές εισβολές.Ο Ιμπραήμ,ταπεινωμένος,αποχωρεί από την Λακεδαίμονα,επιστρέφει,όμως,με ανασυνταγμένες τις δυνάμεις του στα μέσα του Αυγούστου του 1826,για να εκδικηθεί σκληρά.Οι δυνάμεις του ανέρχονται σε 6.000 πεζούς,1.000 ιππείς και 4 ορεινές πυροβολαρχίες,με σκοπό να προσβάλει την Μάνη από τα ανατολικά.
Στις 21 Αυγούστου οι Αιγύπτιοι μπαίνουν στην ανατολική Μάνη.Περνούν απ’τα χωριά της Αναβρυτής και του Σορτσά,περνούν στην απόκρημνη διάβαση του Ταϋγέτου,φτάνουν στις πηγές του Ευρώτα και ανεβαίνουν στα Μπαρδουνοχώρια.Όπου περνούν,ρημάζουν τα χωριά.Στις 27 Αυγούστου φτάνουν στην Μανιάκοβα.Εκεί συναντούν αντίσταση.Μα οι Μανιάτες είναι μόλις 300,ενώ οι εχθροί πολύ περισσότεροι,και,έτσι,οι πρώτοι αναγκάζονται την νύχτα να φύγουν από τις εκεί θέσεις τους και να μεταβούν σε άλλες θέσεις οχυρωμένες.Την άλλη μέρα οι Αιγύπτιοι μπαίνουν στην κωμόπολη και,αφού την καίνε,επιτίθενται στις καινούργιες θέσεις των Μανιατών.Το βράδυ φτάνει σε ενίσχυσή τους ο Ηλίας Κατσάκος με 300 άντρες και αναγκάζουν τους Αιγυπτίους να υποχωρήσουν.Ο Ιμπραήμ,μη γνωρίζοντας τον τόπο,βρίσκεται σε δύσκολη θέση και διστάζει να προχωρήσει.Από την δύσκολη θέση εκείνη την στιγμή προσφέρεται να τον βγάλει κάποιος που θέλησε να παίξει τον ρόλο του Εφιάλτη,ονόματι Μπόσινας.Ενημερώνει τον Ιμπραήμ για ένα άγνωστο μονοπάτι,που θα τον οδηγούσε κατευθείαν στο χωριό Πολυάραβος,και ο αιγυπτιακός στρατός ξεκινά,χάρη σ’αυτή την ανέλπιστη τύχη,για τον Πολυάραβο.
Στον δρόμο τους βρίσκεται το χωριό Δεσφίνα,από το οποίο πρέπει αναγκαστικά να διέλθουν,για να φτάσουν στον προορισμό τους.Σ’έναν πύργο του μικρού αυτού χωριού βρίσκεται οχυρωμένος ένας γέρος Μανιάτης,ο Θοδωρής Σταθάκος,με την οικογένειά του,συνολικά 15 άτομα,μεταξύ δε των οποίων βρίσκεται και μια νέα γυναίκα,ονόματι Λιουνίτσα,που είναι νιόπαντρη με τον νεότερο γιο του.Τα πρώτα αιγυπτιακά τμήματα που πλησιάζουν τον πύργο δέχονται πυροβολισμούς.Μερικοί Αιγύπτιοι σκοτώνονται επί τόπου,ενώ οι υπόλοιποι ακροβολίζονται και πολιορκούν τους εγκλείστους στον πύργο.Ο Μπόσινας ετύγχανε να είναι συμπέθερος του Σταθάκου•βγαίνει,λοιπόν,με το θάρρος της μεταξύ των συγγενείας,στο ξάγναντο και τού φωνάζει από μακριά,κάνοντας «χωνί» με τις παλάμες των χεριών του:


«-Παραδοθήτε,συμπέθερε Σταθάκο,στον αφέντη της Μάνης.Σέρνει δυνατό ασκέρι και θα χαθήτε όλοι σας.Είναι κρίμα για τη γενιά σας».
Ο καπετάν Θοδωρής κάνει πως τον πιστεύει και πως έχει δισταγμούς:
«-Να παραδοθώ,συμπέθερε Μπόσινα,μια κι ήρθαν έτσι τα πράγματα,αλλά ποιος μας εξασφαλίζει ότι δεν θα κακοπάθουμε,αν προσκυνήσουμε;»
«-Εγώ,συμπέθερε»,τον βεβαιώνει ο Μπόσινας.
«-Κύτταξε,μη μας φάνε με μπαμπεσιά»,τού ξαναλέει ο Σταθάκος.
«-Μη φοβάστε,συμπέθερε»,τον βεβαιώνει για δεύτερη φορά ο Μπόσινας.«Σάς δίνω εγώ το λόγο μου,κι αν κακοπάθετε από τον αφέντη,να σας έχω εγώ στο λαιμό μου».
Ο Σταθάκος κάνει πως τον πιστεύει κι ότι αφήνει τους τελευταίους δισταγμούς του:
«-Αφού είναι έτσι,συμπέθερε Μπόσινα,σε πιστεύω.Ζύγωσε κοντά να σού δώσω τα’άρματά μου».
Πρόθυμα και με χαρά ζυγώνει ο συνεργός των Αιγυπτίων να πάρει τα άρματα.Ο Σταθάκος τον βλέπει από τις πολεμίστρες και ετοιμάζεται να τον τουφεκίσει.Τον προλαβαίνει,όμως,η νύφη του,Λιουνίτσα.Είναι θείος της.Τον σημαδεύει ψύχραιμα με το καριοφύλλι της και με μία βολή τον ρίχνει νεκρό.Και η Λιουνίτσα ατάραχη ακούγεται με σφιγμένα χείλη να ψιθυρίζει:


«-Παλιόσκυλο…Ιούδα…αυτό το τέλος σούπρεπε».


Για την Ιστορία δε,ας αναφερθεί ότι η συγκεκριμένη προδοσία δεν είχε το τραγικό αποτέλεσμα μιας άλλης περιώνυμης προδοσίας,εκείνης της μάχης των Θερμοπυλών:ο Ιμπραήμ,φτάνοντας τελικά στον Πολυάραβο,συνάντησε ένα αποφασισμένο σώμα 2.000 Μανιατών που μετά από υπεράνθρωπη μάχη δύο ημερών ανάγκασε τα αιγυπτιακά στρατεύματα να υποχωρήσουν άτακτα προς τον κάμπο του Μαλευριού.Η δε Λιουνίτσα Σταθάκου,αν και αιχμαλωτίστηκε στην Δεσφίνα,δραπέτευσε μέσα σην αντάρα της μάχης του Πολυαράβου και πλέον έζησε στην Δεσφίνα έως τον θάνατό της το 1867,σε ηλικία 64 ετών.






(Πηγή:«Γυναίκες του ‘21» της Κούλας Ξηραδάκη).