Δεν πρέπει το πένθος να μένει στην ψυχή μας πολύ καιρό,κατά τον Πλούταρχο.

Το έργο «Παραμυθητικός προς την γυναίκα» γράφτηκε,σύμφωνα με πληροφορίες που μας δίνει ο ίδιος ο Πλούταρχος,προς την γυναίκα του Τιμοξένα με αφορμή τον θάνατο σε νηπιακή ηλικία της μοναδικής τους κόρης,που ονομαζόταν επίσης Τιμοξένα.Χρονολογικά,σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, τοποθετείται γύρω στις αρχές της δεκαετίας του 90 μ.Χ.Το ακόλουθο χωρίο αναφέρεται στην φθοροποιό δράση του πένθους,αν επιτρέψουμε να αλλάξει την ζωή μας:

[…]«και τούτο φαίνεται μη λαθείν Αίσωπον•έφη γαρ ούτος ότι του Διός τας τιμάς διανέμοντος τοις θεοίς ήτει και το Πένθος.έδωκεν ουν αυτώ,παρά τοις αιρουμένοις δε μόνοις και θέλουσιν.εν αρχή μεν ουν ούτω τούτο γινόμενον εστιν•αυτός γαρ έκαστος εισάγει το πένθος εφ’εαυτόν.όταν δ’ιδρυθή χρόνω και γένηται σύντροφον και σύνοικον,ουδέ πάνυ βουλομένων απαλλάττεται.διό δει μάχεσθαι περί θύρας αυτώ και μη προΐεσθαι φρουράν δι’εσθήτος ή κουράς ή τινος άλλου των τοιούτων,α καθ’ημέραν απαντώντα και δυσωπούντα μικράν και στενήν και ανέξοδον και αμείλικτον και ψοφοδεή ποιεί την διάνοιαν,ως ούτε γέλωτος αυτή μετόν ούτε φωτός ούτε φιλανθρώπου τραπέζης τοιαύτα περικειμένη και μεταχειριζομένη διά το πένθος.αμέλειαι δε σώματος έπονται τω κακώ τούτω και διαβολαί προς άλειμμα και λουτρόν και την άλλην δίαιταν•ων παν τουναντίον έδει την ψυχήν πονούσαν αυτήν βοηθείσθαι διά του σώματος ερρωμένου.πολύ γαρ αμβλύνεται και χαλάται του λυπούντος,ώσπερ [εν] ευδία κύμα,τη γαλήνη του σώματος διαχεόμενον,εάν δ’αυχμός εγγένηται και τραχύτης εκ φαύλης διαίτης και μηδέν ευμενές μηδέ χρηστόν αναπέμπη το σώμα τη ψυχή πλην οδύνας και λύπας ώσπερ τινας πικράς και δυσχερείς αναθυμιάσεις,ουδέ βουλομένοις έτι ραδίως αναλαβείν εστι.τοιαύτα λαμβάνει πάθη την ψυχήν ούτω κακωθείσαν».


([…]Τούτο ακριβώς φαίνεται πως δεν διέφυγε της προσοχής του Αισώπου•λέει,πράγματι,πως,όταν ο Ζευς μοίραζε τους θεούς τις τιμές,απαίτησε και το Πένθος το μερίδιό του.Τού τις παραχώρησε,λοιπόν,αλλά μόνο εκ μέρους όσων επέλεγαν να τις αποδώσουν με την θέλησή τους.Στην αρχή,λοιπόν,έτσι γίνονται τα πράγματα,διότι από μόνος του επιτρέπει ο καθένας στο πένθος να μπει μέσα του.Όταν,όμως,εγκατασταθεί με τον χρόνο,γίνει σύντροφος και συγκάτοικος,ακόμα κι αν το θέλουμε πολύ,δεν φεύγει.Για τούτο πρέπει να το πολεμάει κανείς έξω στην πόρτα και να μην τού επιτρέπει να στήσει φυλάκιο μέσω των ενδυμάτων,του κουρέματος ή άλλων παρόμοιων αλλαγών στην εμφάνιση,που με την καθημερινή τους κατασταλτική παρουσία κάνουν το μυαλό να συρρικνώνεται,να στενεύει,να πνίγεται,να είναι απαρηγόρητο και να φοβάται με το παραμικρό,σαν να μην τού επιτρέπεται να έχει μερίδιο στο γέλιο,στο φως,στο φιλικό τραπέζι,περιτριγυρισμένο,καθώς είναι,και στραμμένο προς τέτοιου είδους συμπεριφορές εξαιτίας του πένθους.Αποτέλεσμα του κακού αυτού είναι η τέλεια αδιαφορία για το σώμα,η άρνηση για την επάλειψη,το λουτρό και τις υπόλοιπες φροντίδες•ωστόσο,ακριβώς τα αντίθετα θα έπρεπε να κάνει η ψυχή που πονά,για να βοηθηθεί μέσω του σώματος που είναι δυνατό.Πράγματι,η λύπη αμβλύνεται πολύ και εξασθενεί,όπως το κύμα στην καλοκαιριά,καθώς διαχέεται μέσα στην γαλήνη του σώματος,ενώ,αν από τον άσχημο τρόπο ζωής προκύψει στέγνια,ανωμαλία και τίποτε το ευεργετικό και το καλό δεν στέλνει το σώμα επάνω προς την ψυχή,παρά μόνο λύπες σαν άλλες πικρές και βλαβερές αναθυμιάσεις,ακόμη κι αν το θέλει κανείς,δεν είναι εύκολο να συνέλθει.Τέτοιου είδους πάθη καταλαμβάνουν την ψυχή που κακοπάθησε τόσο).





(Πηγή:«Παραμυθητικός προς την γυναίκα» του Πλουτάρχου).