Δραγουμάνο,1821:Ο Δήμος Ρουμπέσης εφορμά κατά του ίδιου του πασσά!

Η πολιορκία της Ακροπόλεως και των εγκλεισθέντων σ’αυτήν Τούρκων της πόλης των Αθηνών από τους επαναστατημένους Έλληνες,η οποία είχε αρχίσει την 25η Απριλίου 1821,παρά το ασυντόνιστο της επιχειρήσεως και τα οργανωτικά προβλήματα,συνεχιζόταν επίμονη.Οι προηγούμενες αποτυχημένες απόπειρες του Ομέρ Βρυώνη να καταπνίξει την εξέγερση στην Εύβοια,με τις διαδοχικές του ήττες στα Βρυσάκια και στον Άγιο,χάρη στην στρατιωτική ιδιοφυΐα του Ευβοέως αρματωλού Αγγελή Γοβγίνα,ίσως και η πεποίθησή του ότι το φρούριο της Χαλκίδας,μιας από τις τρεις βάσεις της τουρκικής κυριαρχίας στο νησί(οι άλλες δύο ήταν το Ξηροχώρι και η Κάρυστος) τον οδήγησαν στην απόφαση να αναχωρήσει με το στράτευμά του για την Αττική,ακολουθούμενος από τον Ομέρ μπέη της Καρύστου.Ο στόχος του Ομέρ Βρυώνη ήταν τώρα η ενίσχυση των πολιορκημένων Τούρκων της Ακροπόλεως,οι οποίοι είχαν ήδη ζητήσει κρυφά βοήθεια στην Χαλκίδα κατά των Ελλήνων(14 Τούρκοι είχαν κατορθώσει να εξέλθουν του φρουρίου της Ακροπόλεως και να διαφύγουν την προσοχή και την καταδίωξη των πολιορκούντων,φτάνοντας κρυφά στην Εύβοια).Όταν αναγγέλθηκε η κάθοδος του Ομέρ Βρυώνη στην Αττική,απεστάλη από τους πολιορκητές Έλληνες σώμα 700 ανδρών για την αναχαίτιση του εχθρού στο Λιάτανι της Τανάγρας,η αποστολή του όμως ήταν άσκοπη,γιατί στενά για την συγκράτηση του στρατού του Βρυώνη(3.000 άνδρες και οι επικουρίες του Ομέρ μπέη) δεν υπήρχαν.Το σώμα λοιπόν εκείνο,αφού ήλθε σε επαφή με τον εχθρό με ακροβολισμούς,υποχώρησε και αναγγέλθηκε ότι ο τουρκικός στρατός πλησιάζει την πόλη.Οι Έλληνες,εξ αιτίας της έλλειψης συνεκτικού δεσμού μεταξύ των διαφόρων σωμάτων,των Αθηναίων,των χωρικών και των νησιωτών,προτίμησαν να λύσουν την πολιορκία και να φύγουν.Μάταια ο απεσταλμένος του Δημητρίου Υψηλάντη στην Αττική,Λιβέριος Λιβερόπουλος,τους παρακαλούσε να περιμένουν και να χτυπήσουν τον εχθρό.Ο αρχηγός εκείνος θα κατόρθωνε να αντιτάξει άμυνα και ίσως νικηφόρα,αν διοικούσε τακτικό στρατό,ικανό να πειθαρχήσει,όμως τα μικρά και απειθαρχούντα γύρω από την Ακρόπολη σώματα δεν ήταν δυνατόν να συνταχθούν παρά μόνο γύρω από έναν αρχηγό πολεμικού κύρους και θεωρούμενο ικανό για κεραυνοβόλες ενέργειες.Ετοιμάστηκαν όλοι να αναχωρήσουν,το κάθε σώμα προς δική του κατεύθυνση.Ο άμαχος πληθυσμός των Αθηνών κατέφυγε σε δυο πλοία που βρίσκονταν στον Πειραιά,υπό ολλανδική σημαία.Σ’αυτά επιβιβάστηκαν και οι ένοπλοι Αθηναίοι με τον Λιβερόπουλο και οι νησιώτες και κατέφυγαν στην Αίγινα και στη Σαλαμίνα,ενώ οι χωρικοί επέστρεφαν στα χωριά τους.
Την 19η Ιουλίου,πριν ακόμα εμφανισθεί το τουρκικό στράτευμα,η πόλη είχε εκκενωθεί.Ο Ομέρ Βρυώνης εισήλθε στην πόλη,χωρίς ο τουρκικός στρατός να βρεθεί στην ανάγκη να ρίξει ούτε έναν πυροβολισμό.Τότε οι Αλβανοί της Καρύστου ξεχύθηκαν στην έρημη πόλη και άρχισε η λεηλασία και η πυρπόληση των ελληνικών σπιτιών και των εκκλησιών.Αποκομίστηκαν τόσα πράγματα από τους Καρυστινούς,ώστε,όταν αργότερα,μαζί με τον αρχηγό τους ,Ομέρ μπέη,επέστρεψαν στην Εύβοια,ακολουθούνταν από ολόκληρη συνοδεία από μεταγωγικά γεμάτα από τα λάφυρα της λεηλατημένης πόλης.
Όμως οι ευρισκόμενοι στην Σαλαμίνα και την Αίγινα Αθηναίοι δεν ησύχαζαν.Αφού κατήρτισαν σώματα,αποβιβάστηκαν στην Μεγαρίδα,τα στενά της οποίας φύλασσαν οι Πελοποννήσιοι αρχηγοί που είχαν αναδιπλωθεί μετά την κατάληψη από τα στρατεύματα του Βρυώνη της Λιβαδειάς στην Βοιωτία .Από εκεί προχωρούσαν προς την Αθήνα,κατοπτεύοντας τις κινήσεις των Τούρκων που λεηλατούσαν τα περίχωρα,και σχεδίαζαν να ανακαταλάβουν την πόλη.Στο χωριό Δραγουμάνο(στον σημερινό Δήμο Ιλίου) έγινε και η πρώτη σύγκρουση ,στις αρχές Σεπτεμβρίου.Ένοπλοι Αθηναίοι υπό τους Αναστάσιο Λέκκα και Δημήτριο Σχινά επιτέθηκαν εναντίον 60 Αλβανών,που βρίσκονταν στο χωριό,για να αρπάξουν σιτάρι,και τους κατέκοψαν.Οι διασωθέντες επέστρεψαν στην Αθήνα και ανήγγειλαν το γεγονός στον πασσά.
Ο Ομέρ Βρυώνης οργίστηκε για την θρασύτητα και συνοδευόμενος από το ιππικό του και 500 πεζούς εξόρμησε κατά του Λέκκα.Οι Αθηναίοι αυτή τη φορά επέδειξαν πραγματικό ηρωϊσμό.Δεν ήταν περισσότεροι από 70 και όμως όχι μόνο δεν έφυγαν,αλλά έδωσαν πραγματική μάχη.Πολέμησαν με τους Τούρκους στήθος με στήθος.Η αναλογία τους προς τον εχθρό ήταν ένας προς δέκα.Και οι Αθηναίοι δεν δείλιασαν,όταν εφώρμησε εναντίον τους το ιππικό.
Κατά την μάχη αυτή κινδύνευσε και ο ίδιος ο Ομέρ Βρυώνης.Ο Αθηναίος Δήμος Ρουμπέσης αναγνώρισε τον πασσά και όρμησε εναντίον του ως μαινόμενος με το πιστόλι υψωμένο,πεζός αυτός εναντίον εφίππου και μάλιστα του στρατηγού,που περιστοιχιζόταν από τόσους υπασπιστές.Ένας Τούρκος μπήκε μεταξύ του Έλληνα και του πασσά,για να προφυλάξει τον κύριό του,και δέχτηκε αυτός την βολή.Ο Ρουμπέσης δεν παραιτήθηκε από τον σκοπό του και με μια στροφή βρέθηκε μπροστά στον έφιππο στρατηγό.Άρπαξε τότε το άλογό του από τα χαλινάρια και τράβηξε το σπαθί του,αλλά οι σωματοφύλακες του Βρυώνη τον κατέκοψαν,πριν προφθάσει να καταφέρει το χτύπημα κατά του πασσά.
Ο τρόμος του Βρυώνη από την προσωπική αυτή επίθεση ήταν τόσος,ώστε το σπαθί του,με το οποίο θέλησε να αμυνθεί,έπεσε από το χέρι του.Το πήρε ο σύντροφος του Ρουμπέση Άγγελος Έγγελης και το χάρισε αργότερα στον Οδυσσέα Ανδρούτσο,ο οποίος το προσέφερε στον Κολοκοτρώνη.
Το προσωπικό αυτό επεισόδιο έκανε τον Ομέρ Βρυώνη να επιστρέψει αμέσως υποχωρώντας προς την πόλη.Οι Αθηναίοι ανεθάρρησαν απ’αυτό και συνέχισαν να ενισχύουν το στρατόπεδο των Μεγάρων.Αναμφίβολα,η ηρωϊκή πράξη του Ρουμπέση μπορεί να παραλληλισθεί σε γενναιότητα με την έφοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά του Δαρείου στην μάχη των Γαυγαμήλων,αιώνες πριν,χαρίζοντας αιώνια δόξα στον εμπνευστή της,στους δε επαναστάτες της Ανατολικής Ελλάδος του 1821 έναν ακόμη ήρωα.


(Πηγή:«Η Ελληνική Επανάστασις» του Διονυσίου Κόκκινου).