Η αυτοθυσία του Γεωργίου Παξινού.

Ήδη από την έναρξη της Επανάστασης του 1821,το ζήτημα της ανάληψης ναυτικών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση και ανακούφιση των δοκιμαζομένων σε όλα τα ανοιχτά μέτωπα αγωνιστών εθεωρείτο ως μεγάλης σπουδαιότητος.Οι αυξανόμενες ανάγκες του πολέμου και η έλλειψη οργανώσεως καθιστούσαν επιτακτική ανάγκη την δημιουργία μιας ισχυρής ναυτικής παρουσίας,η οποία αφενός μεν θα λειτουργούσε αποτρεπτικά έναντι οιασδήποτε απόπειρας των Τούρκων να σπεύσουν με το στόλο να βοηθήσουν τους συμπατριώτες τους,αφετέρου δε θα χρησίμευε στον ανεφοδιασμό και την τροφοδοσία μεταξύ των σωμάτων της Πελοποννήσου και της Στερεάς.Ο κίνδυνος ήταν θανάσιμος.Τα οχυρωμένα κάστρα του Ρίου(«το Καστέλι του Μωρέως») και του Αντιρρίου(«το Καστέλι της Ρούμελης») και η ισχυρή ναυτική βάση της Ναυπάκτου ήταν μια διαρκή απειλή για τις επαναστατικές συγκοινωνίες μεταξύ νοτίου και κεντρικής Ελλάδος.Τα τρία κάστρα αποτελούσαν ένα πραγματικό φρουριακό συγκρότημα που έπρεπε πάση θυσία να εξουδετερωθεί.
Μετά την αποτυχημένη απόπειρα,τον Μάιο του 1821,να καταληφθεί το φρούριο του Αντιρρίου με σκάλες που τοποθετήθηκαν στα τείχη,όπου σκοτώθηκε μάλιστα ο επί κεφαλής της επιχείρησης οπλαρχηγός Δημήτριος Χορμόβας,οι προσπάθειες στράφηκαν προς το ισχυρό λιμάνι της Ναυπάκτου και τον εκεί αγκυροβολημένο τουρκικό στόλο.Αποφασίστηκε η πυρπόληση των τουρκικών πλοίων με πυρπολικά.
Η υπόδειξη έγινε από την Ύδρα με έγγραφο των προκρίτων με λεπτομερείς οδηγίες και ανέλαβε την κατασκευή του πυρπολικού ο Γεώργιος Μυριαλής ,Σπετσιώτης υποπλοίαρχος στην τρικάταρτη ναβέρτα του Υδραίου Νικολάου Μπόταση.Ταυτοχρόνως οι Υδραίοι πρόκριτοι έγραψαν για την κατασκευή του πυρπολικού και στους Γαλαξιδιώτες,για να προσφέρουν τα υλικά.
Ο Μυριαλής μεταχειρίστηκε για μετασκευή σε πυρπολικό ένα γαλαξειδιώτικο πλοίο,για το οποίο δόθηκε έγγραφη απόδειξη για αποζημίωση 30.000 γροσίων,όταν το δημόσιο ταμείο θα το επέτρεπε.Μεταφέρθηκαν από την ξηρά κληματόβεργες και δαδιά και από τα πλοία θειάφι,ρετσίνι και πίσσα και ο Μυριαλής γέμισε μ’αυτά τα υποφράγματα,τα κύτη της πρώρας και της πρύμνης.Το πλοίο ετοιμάστηκε,αλλά χρειαζόταν ο τολμηρός πυρπολητής που θα διηύθυνε και θα προσκολλούσε το πυρπολικό στο εχθρικό πλοίο.Κανείς από τους ναύτες,ασυνήθιστοι ακόμη σε τέτοιες ενέργειες,δεν τολμούσε να αναλάβει την πυρπόληση.Τότε παρουσιάστηκε στους πλοιάρχους και ζήτησε να τού ανατεθεί η επιχείρηση ο 25χρονος ναύτης Γεώργιος Παξινός.Ο τολμηρός αυτός νέος ανήκε στο πλήρωμα του πλοίου της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας «Οι Σύμμαχοι»,με κυβερνήτη τον Νικόλαο Α.Λαζάρου Ορλώφ.Όταν τον ρώτησαν οι πλοίαρχοι ,τι ήθελε ως αμοιβή της πράξης του,απάντησε:

«-Δεν θέλω τώρα τίποτα.Αν δώση ο Θεός και πετύχω,τότε θα σας πάρω από δέκα τάλλαρα,για να κάμω ένα χάρισμα της αρραβωνιαστικιάς μου».
Ο γενναίος ναύτης ήταν αρραβωνιασμένος στους Παξούς,την πατρίδα του.
Το πυρπολικό ξεκίνησε.Στο τιμόνι βρισκόταν ο Παξινός,τον οποίο ακολουθούσε σε βάρκα που είχε προσδεθεί στο πυρπολικό ο Μυριαλής,φέρνοντας την φωτιά.Από απόσταση παρακολουθούσε και ο Αδριανός Σωτηρίου με το πλοίο του «Λυκούργος».
Οι Τούρκοι αντιλήφτηκαν τα ελληνικά σκάφη που πλησίαζαν και άρχισαν τον κανονιοβολισμό και τους πυροβολισμούς από τα πλοία και από το φρούριο.Όμως η πορεία των πυρπολητών δεν ανεκόπη.Κατόρθωσαν,ενώ οι σφαίρες σφύριζαν γύρω τους,να πλησιάσουν στην τουρκική κορβέτα,πάνω στην οποία θα προσκολλούσαν το πυρπολικό.Τότε ο Μυριαλής,πριν ακόμη προσεγγίσει το σκάφος στο τουρκικό,άναψε την φωτιά,έκοψε το σκοινί και ακολουθούσε με την φωτιά κωπηλατώντας.Η ανάφλεξη του πυρπολικού άρχισε.Ο Παξινός προσπαθούσε ήδη μόνος με χειρισμούς του πηδαλίου να φέρει το πυρπολικό στα πλευρά του τουρκικού πλοίου.Ο Μυριαλής αντιλήφτηκε ότι η ανάφλεξη έγινε πρόωρα και ότι επρόκειτο για αποτυχία.Φώναξε τότε στον Παξινό να πέσει στη θάλασσα,για να σωθεί.Εκείνος αρνήθηκε.Ενώ καιγόταν το μεγαλύτερο μέρος του πλοίου μπροστά,έμενε στο τιμόνι,επιχειρώντας με αγωνιώδεις προσπάθειες να το ρίξει στο τουρκικό.
Μάταια τού φώναζαν από την βάρκα ότι θα χαθεί.Όταν η φωτιά πλησίασε στην πρύμνη,ο Παξινός,ενώ οι φλόγες τον πλησίαζαν απειλητικά,κρεμάστηκε από το παλάγκο(ανυψωτικός μηχανισμός του πλοίου) προς τα πίσω,στηριζόμενος στους αγκώνες και με το σώμα στο κενό,χωρίς να αφήνει το τιμόνι.Τέλος,γλίστρησε προς την θάλασσα,στην οποία βυθισμένος με το κεφάλι μόνο και τα χέρια έξω από την επιφάνεια,προσπαθούσε ακόμα να γυρίσει το τιμόνι.Τότε έφτασαν βάρκες από τα τουρκικά πλοία,τον συνέλαβαν και κατόρθωσαν να απομακρύνουν το φλεγόμενο πυρπολικό.
Ο Παξινός οδηγήθηκε στο φρούριο της Ναυπάκτου,σουβλίστηκε και κάηκε ζωντανός.
Για την ηρωϊκή αυτοθυσία του άτυχου πυρπολητή υπάρχει η ακόλουθη αφήγηση αυτόπτη μάρτυρα:

«Ο Γεώργιος Παξινός,ερρίφθη ως ήρως από κάτω εις τον Έπαχτον με το μπουρλότο,όπου έμενε μοναχός μέσα.Το μπουρλότο ορτζάριζε και η λάβρα της φωτιάς τον εκατσάρισεν από την κουβέρτα.Κι αυτός με την τρουμπέτα:«Ελευθερία,μάς έλεγε,ζητάτε μωρ’αδέρφια.Κι εγώ για την πίστι μας θελ’αποθάνη πρώτος,μα τη χρυσή πατρίδα μας,αν δια μας καή ο φλόκος».Απόξω από την κουρβέρτα ετράβα και κυβέρναγε να πέση στην τούρκικη κουρβέτα.Μη δυνηθείς να διευθύνη το τιμόνι από τας λάβρας του μπουρλότου,έπεσεν εις την θάλασσαν και με το μαχαίρι εις το χέρι τον έπιασαν οι άπιστοι και τον εσούβλισαν.Ταύτα έγραψα ευρεθείς τότε εντός με τον «Λυκούργον» και με τον καπετάν Αδριανόν Σωτηρίου Σπετσιώτην.
Ι.Θανασόπουλος».





(Πηγή:«Η Ελληνική Επανάστασις» του Διονυσίου Κόκκινου)